De terugkeer van de Grote Stern
als broedvogei in de inlagen van Schouwen
John Beijersbergen
Na een afwezigheid van bijna 40 jaar is de Grote stern terug als broedvogei op Schouwen. En
volgens pachter Bram van den Hoek op dezelfde hil, het grote eiland, in de Flaauwers inlaag,
waar tot in de jaren 60 werd gebroed.
Verbleekte roem
Met de terugkeer van de Grote stern wordt de
jarenlange inspanning van provincie, waterschap
en vrijwilligers beloond om de inlagen weer hun
oude glorie terug te geven. Want de roem van de
inlagen was in de jaren 70 en 80 danig verbleekt.
Het water was er dood en het geluid van de zeevo
gels in het voorjaar kon je er niet meer horen. Het
was er stil geworden. Bekend is het verhaal van
Hans Warren die met vriend Mario in de jaren 80
van Zierikzee naar de inlagen fietst en de grote
treurnis beschrijft die zij daar aantreffen met als
conclusie dat er van de "Roem van Schouwen"
niets meer over is.
Gezamenlijke aanpak
Vanaf 1992 hebben provincie en waterschap
maatregelen getroffen om de inlagen weer op te
knappen. Zo werden er kwelbuizen geslagen
langs de zeedij k om het water met schoon Ooster-
scheldewater te verversen en door te spoelen. De
oevers werden tot hogerop verdedigd waardoor
het peil kon worden opgezet en meer watervolu
me ontstaat, terwijl de onderwaterbodem, die
veel voedingsstoffen nalevert, werd gebaggerd.
Allemaal maatregelen om het brakke water weer
gezond te krijgen en de permanente algenbloei of
"groene soep" te bestrijden. Een groot succes dat
in dit verband wel eens mag worden genoemd is
de terugkomst van de velden Ruppia (een soort
zeegras van het brakke water, op Schouwen oor of
kruloor genoemd) vanaf 1998 als resultaat van het
verbeterde doorzicht.
De mogelijkheid van een natuurlijk peilbeheer
en wel hoger in de winter en lager in de zomer
dient een tweeledig doel. Dat hogere peil in de
winter is namelijk niet alleen gunstig voor de wa
terkwaliteit maar ook voor de broedvogels van de
hillen. Doordat de eilandjes in de winter niet meer
zoals vroeger werden overspoeld, raakten ze per
manent bewoond door ratten en werd de voor
heen open zoutvegetatie vervangen door ruigte.
Beide zaken leidden ertoe dat de hillen onge
schikt werden voor kustvogels als Kokmeeuw,
Visdief en Grote Stern die in kolonies broeden.
De paar Kokmeeuwen en Visdieven die het jaar
lijks nog probeerden, brachten door roof van ei
eren en kuikens geen jongen groot. Met het opzet
ten van het peil en de jaarlijkse overspoeling van
de hillen kunnen er geen ratten meer wonen en
zijn de broedplaatsen elk voorjaar als de vogels te
rugkomen vrij van ongedierte.Tevens wordt er elk
jaar nog wat bijgemaaid maar steeds minder
omdat de vegetatie verandert onder invloed van
de overspoeling met het brakke water. Dat maai
en gebeurde aanvankelijk door de vrijwilligers
van de werkgroep actief terreinbeheer van de Na-
tuur- en Vogelwacht en tegenwoordig "georgani
seerd" door de mensen van de Stichting Land
schapsbeheer Zeeland (SLZ) in opdracht van het
waterschap.
De kroon op het werk
In de afgelopen jaren zijn door de getroffen
maatregelen de hillen weer belangrijk geworden
voor de kustvogels. Mooie, groeiende kolonies
van Visdief en Kokmeeuw van honderden paren
zijn het resultaat. Het was te verwachten dat met
de aantrekkingskracht van deze kolonies daar
een keer Grote sterns bij zouden vallen. "Je hebt
Kokmeeuwen nodig om Grote sterns te krijgen
Het verhaal van de inlagen is een groot succes
voor de natuurbescherming. Het bewijst dat in
richting en actief beheer van de natuur de moeite
waard is. Met de terugkeer van hetpronkj u weel
onder de kustvogels is de beloning compleet.
Flaauwers /10082004
51