Opmars van de Buizerd op Schouwen-Duiveland
Ted C.J.SIuijter Rinus van 't Hof
Nauwelijks 30 jaar geleden was de Buizerd op Schouwen-Duiveland een soort die je alleen in
het winterhalfjaar zag. Tijdens mooie zonnige dagen in nazomer en najaar kon je dan de eer
ste doortrekkers zien. Staand op een hoge duintop of op de uitkijktoren in de Boswachterij
zag je ze profiteren van thermiek op hun reis naar het zuiden.
Een Buizerd in de broedtijd was een grote zeldzaamheid. Ted Sluijter was de eerste die in
1972 een overzomerend exemplaar vaststelde in de Boswachterij. Pas begin jaren '80 werden
regelmatiger exemplaren, soms zelfs paren, overzomerend waargenomen.
Niet lang daarna, in 1985, ontdekte Rinus van 't Hof het eerste broedgeval op ons eiland in
het Slotbos Haamstede. Er vlogen toen 2 jongen uit. Dit was het begin van een opmerkelijke
expansie. In 2003 broeden er, verspreid over heel Schouwen-Duiveland, maar liefst 12 paar.
Europa
In bijna geheel Europa, in vrijwel elk land
schapstype. is de Buizerd broedvogel.Voorwaar-
de is het voorkomen van een paar bomen om in te
rusten en broeden. Buizerds eten zeer gevarieerd:
veldmuis, mol. jonge konijnen, jonge vogels, rep
tielen. insecten, amfibieën en zelfs wormen staan
op het menu. Ook dode dieren (aas), zoals ver
keersslachtoffers en aan konijnenziekten gestor
ven konijnen, worden niet versmaad.
Nederland
De afgelopen eeuw is de Buizerd als broedvo-
gel sterk in aantal toegenomen. Het wettelijk be
schermen (vogelwet 1936) en herbebossen van
ons land zijn daarvan de belangrijkste reden.
Even leek het nog mis te gaan aan het begin van
de tweede helft van de vorige eeuw; het massaal
gebruik van pesticiden hief een grote tol onder
veel soorten vogels, waaronder de Buizerd. Na het
verbod hierop in de jaren zestig ging het echter
weer crescendo. Vanuit de zandgronden in het
Oosten van ons land vond een indrukwekkende
expansie plaats in westelijke- en noordwaartse
richting.
Bij de uitbreiding legt de soort een voorkeur
aan de dag voor bosgebieden. Open cultuurland
schap wordt over het algemeen later,en in minder
hoge dichtheden bezet.
Vanaf eindjaren '80 stabiliseerde het aantal op
de Oostelijke zandgronden. De groei in bos- en
parkgebieden en meer open cultuurlandschap
pen in het Westen van het land lijkt echter nog wel
even door te gaan.
De Buizerd op Schouwen-Duiveland
Na het eerste broedgeval in 1985 duurde het tot
1989 voor dat het aantal broedparen verdubbel
de. Daarna nam het aantal regelmatig toe tot een
aantal van 12 in 2003 (zie grafiek). Dit aantal is ge
baseerd op nestvondsten. Het werkelijke aantal
paren dat een territorium bezet, ligt nog hoger. In
2003 ging het bijvoorbeeld om 15 territoriale
paren (7 op Schouwen, 8 op Duiveland)
De kolonisatie voltrok zich vanuit de West
hoek. Inmiddels zijn alle bossen op het eiland met
enig formaat wel broedplaats voor één of meerder
broedparen. Aaneengesloten bos is niet het enige
biotoop op ons eiland waar de Buizerd broedt.
Ook in boomgroepen en bomenrijen wordt in
middels regelmatig gebroed.
De aanwezigheid van flink wat territoriumhou-
dende Buizerds leidt in het voorj aar bij mooi weer
(thermiek!) tot aardige waarnemingen. In de
Westhoek bijvoorbeeld reageren deze vogels in
het vroege voorjaar (maart, april) op overtrek
kende andere Buizerds. Zij worden gezien als in
dringers van het territorium en achterna gezeten.
Hierbij maken de Buizerds tot op de grond duide
lijk hoorbare miauwende geluiden. Niet zelden
zie je dan groepen tot wel 8-10 exemplaren bij el
kaar.
Onderzoek
Onder auspiciën van de Vogelwerkgroep en de
Roofvogelwerkgroep Zeeland wordt jaarlijks
een aantal jonge Buizerden op het nest geringd.
Rinus van 't Hof heeft een ringvergunning en
zorgt hiervoor met enige werkgroepleden en an-
52
