Over vogelfotografie en Noordse Sterns
Nr. 68. Zoologie. Brutfcoionie der Kiistenseeschwalbe
(Sterna macrura Naum.) Insel Schouwen, Juni 1904.
Frans Beekman en Kees de Kraker
Onlangs kreeg de eerste auteur de hier afgedrukte zwart-wit foto van precies 100 jaar oud
onder ogen Afgebeeld is een kolonie van broedende Noordse Sterns op Schouwen. De foto
werd aanleiding voor een bijdrage over vroegere vogelfotografen en over het broeden van de
Noordse Stern op en rondom Schouwen-Duiveland.
Een noordelijke Paradijsvogel
Het Duitstalige onderschrift vraagt allereerst
om een toelichting. In Kiistenseeschwalbe zien we
de oude Nederlandse benaming 'zeezwaluw' voor
stern. De Latijnse naam voor de Noordse Stern
luidt hier Sterna macrura Naum. De soortnaam
Sterna is de gelatiniseerde vorm van het Engelse
tern en macrura betekent 'met lange staart'. De
afkorting Naum. komt van Johann Friedrich Nau-
mann.die omstreeks 1800 de soort onderscheidde
van de Visdief die er sterk op lijkt. Later werd de
Latijnse naam Sterna paradisaea Brünn. ge
bruikt. De Noor Morthen Thrane Brünnich ver
wees met deze benaming naar de paradijsachtige
schoonheid van de vogel. Noordse heeft met het
voorkomen in noordelijke streken te maken en
niet met het land Noorwegen! Ook de Engelse
naam Arctic tern verwijst naar het noorden. De
foto werd uitgegeven door het Neue Photograp-
hische Gesellschaft A.G. te Steglitz-Berlin. De
stereofoto kon je in een speciale kijker plaatsen
en dan kreeg je één beeld met dieptewerking te
zien. Wat we tenslotte willen weten is de naam van
de fotograaf van het stukje Schouwen anno 1904
en daarmee komen we op de oudste vogelfotogra
fen van Nederland.
Voortrekkers van de vogelfotografïe
Er bestaat een aardige herinneringsbrochure
van Johannes Vijverberg, getiteld 'Vijf en Twintig
jaren' (uitgave Schoonderbeek. Laren 1936)
waarin deze onderwijzer-ornitholoog uit Noord-
gouwe vermeldt dat hij in 1909 voor 30 een
tweedehands camera-uitrusting kocht en met het
fotograferen van vogels begon. Hij schrijft:
Steenhuizen, Tepe en Burdet waren me al voor
gegaan op het moeilijke paden onder deze pio
niers moet dus de maker van de foto van de
67