Paddentrek Schuddebeurs
Kees Musters en David Schorer
Sinds 1996 plaatst de gemeente Schouwen-Duiveland in februari van elk jaar aan weerszijden
van de Donkereweg ter hoogte van de vijvers van de buitenplaats Mon Plaisir een scherm van
fijnmazig kippengaas. Om de 40 meter wordt aan de buitenkant, dus niet aan de wegkant,
van dit scherm een plastic emmer ingegraven. Voorbijgangers weten nu zo langzamerhand
dat dit voor de paddenopvang gebeurt, omdat het nachtelijk autoverkeer nu eenmaal geen
rekening kan houden met deze traag overstekende amfibieën.
Trek naar het geboortewater
Zoals bij alle planten en dieren neemt bij pad
den de reproductie een belangrijke plaats in hun
le ven in. Deze geschiedt in en rondom ondiep, stil
staand en vooral zoet water. Na de winterslaap
die, afhankelijk van de weersomstandigheden, er
gens in februari eindigt, ontstaat er een onstuimi
ge nachtelijke trek naar dezelfde plas of vijver
waar zij eens geboren zijn. De tocht daarheen
vormt een onderdeel van het reproductieproces,
want onderweg wordt de paring voorbereid.
Mannetjes proberen al voor ze in het water zijn
een vrouwtje in te palmen door onderweg op haar
rug te kruipen. Padden zien niet goed en de man
netjes beschouwen dan ook elke bewegende
soortgenoot als een vrouwtje. Ze proberen dan
ook geregeld op een ander mannetje te klimmen
of op een vrouwtje dat al een mannetje op haar rug
heeft. Deze mannetjes geven daarop een waar-
schuwingsroep:je hebt hier niets te zoeken. Maar
soms gaat er iets mis in de communicatie. Zo is het
mogelijk dat er onderweg een bergje van 4 a 5
mannetjespadden kan ontstaan, dat door één
enkel vrouwtje langzaam wordt voortbewogen.
Na een periode in het water waarin het mannetje
en vrouwtje gezamenlijk in de juiste stemming
proberen te komen, laat het vrouwtje haar eieren
in twee lange draden los waarover de mannetjes
hun zaad lozen. In het water zwelt de gelei die om
de eieren zit op zodat twee eisnoeren ontstaan die
aan de in het water aanwezige vegetatie vastkle
ven, waarna zonnewarmte de rest doet. De incu
batie duurt 1 tot 2 weken. Na een periode van 2 a 3
maanden als dikkopje in het water te hebben ge
leefd, ondergaan de padlarfjes een metamorfose
en gaan zij aan land. Hun kieuwen sterven af en in
de plaats daarvan ademen ze door middel van lon
gen. Van half juni tot begin juli krioelen er aan de
oevers van de vijver duizenden minipadjes, die
een dichtere vegetatie opzoeken. Daar blijven zij
3 a 4 maanden, totdat de eerste koude nachten hen
dwingen samen met oudere generaties een veili
ge, warme plek in de grond te zoeken, waar de win
ter wordt doorgebracht.
De trek terug
Na de paring (of wat daarvoor kan doorgaan)
komt er weer een trek op gang uit het water terug
naar de omgeving waar men de winter heeft door
gebracht. De vrouwtjes die hun eieren hebben ge
legd en niets meer in het water hebben te zoeken
gaan onmiddellijk terug. Mannetjes blijven daar
entegen nog wat langer in het water rondhangen
in de hoop nog een tweede of derde keer te kun
nen paren. In het algemeen kan gesteld worden
dat de trek terug veel geleidelijker plaats vindt en
zich uitstrekt over een langere periode. Padden
leven van alles dat beweegt en klein genoeg is om
op te eten: wormpjes, vliegjes,mugjes,miertjes en
kleine waterinsecten
Getallen
Met de padden trekken er ook bruine kikkers
mee. Hun trek begint eerder en is sneller over zijn
hoogtepunt heen. In onderstaande grafiek vindt
men de aantallen padden die sinds 1995 jaarlijks
zijn overgezet. Daarnaast zijn de aantallen pad
denen bruine kikkers weergegeven die dit jaar tij
dens de drie maanden durende reproductieperio
de uit de emmers zijn gehaald en aan de overzijde
van de weg zijn neergezet. In deze aantallen zijn
ook de aantallen padden en kikkers begrepen die
's avonds en 's nachts, ondanks het gaas, op de weg
zijn aangetroffen en door overzetters in veiligheid
zijn gebracht. De overgezette aantallen zijn dus
niet alleen afhankelijk van de hoeveelheid amfi-
45