De Slikken van Flakkee-zuid vormen een uitgestrekt gebied,begraasd door Fjordenpaarden en Heckrunderen. Kievit
en Veldleeuwerik kwamen hier in grote aantallen voor. Foto:Kees de Kraker.
merkelijke resutaten opgeleverd.
De broedvogelgegevens hebben een aanvul
lend inzicht gegeven op het punt van struweelvor
ming in de Grevelingen. Ook zijn nieuwe gege
vens gevonden met betrekking tot het
broedgedrag van pioniervogels in de Grevelin
gen. Deze nieuwe gegevens hebben geleid tot een
aantal soortbeschermingsmaatregelen voor pio
niervogels.
Kortere reeksen broedvogelgegevens of reek
sen broedvogelgegevens met grote tijdsinterval
len waarvan gegevens ontbreken, kunnen makke-
lijk verkeerd begrepen worden. In de lange
broedvogelreeks van de Grevelingen zijn effec
ten van veranderingen in aantallen soorten door
een tijdelijke verplaatsing naar een ander broed
gebied, afgedempt. Zo nam in het Krammer-Vol
kerak met de sluiting van de Philipsdam in 1987 de
geschiktheid toe voor de Kokmeeuw. Hierdoor
zijn de aantallen broedparen van de Kokmeeuw
in de Grevelingen afgenomen. In het Haringvliet
is de Slijkplaat in 1986 en 1995 opnieuw opgespo
ten en geschikt geworden voor de Kokmeeuw.
Een groot deel van de populatie van de Kok
meeuw van Markenje verplaatste zich naar de ei
landjes in het Krammer-Volkerak en de Slijkplaat
in het Haringvliet. Echter door het grote aantal
waarnemingen en de consequente jaarlijkse in
ventarisaties van de Grevelingen blijven de
trends in de aantalsontwikkeling en de soortsa
menstelling van de broedvogelpopulatie goed
zichtbaar en in grote mate te relateren aan de ont
wikkeling van de Grevelingen zelf.
Er is zoveel uit de broedvogelgegevens te halen
Terug naar de inventarisaties en de vasthou
dendheid van de groep vogelaars. Het is niet mo
gelijk om in één artikel de resultaten van 30 jaar
broedvogelinventarisaties in de Grevelingen
samen te vatten. Erzijn over struweelvorming, het
broedgedrag van kolonievogels en de betekenis
van de broedvogelgegevens voor het beheer af
zonderlijke artikelen te schrijven. Ik hoop dat de
redactie mij hiervoor ruimte geeft.
Een geheel eigen methode van inventariseren
Mijn eerste kennismaking met de broedvogel
inventarisaties van de Grevelingen was als toe
hoorder bij de jaarlijkse bespreking van de vogel
tellers.
Na een aantal maal het gebied consciëntieus be
zocht te hebben werd het definitieve aantal
broedvogels vastgesteld. Iedere soort van de
lange lijst broedvogels werd uitgebreid bespro
ken, voorzien van anekdotes en beoordeeld op
basis van het aantal waarnemingen en het gedrag.
De mening van iemand die onofficieel, na vele
veldbezoeken, als autoriteit van de specifieke
soort werd beschouwd, gaf de doorslag voor het
vaststellen van het aantal broedparen per jaar.
De groep vogelaars is erg vasthoudend ge
weest. De methode van inventariseren vanaf de
26
