Op stap
Groote Waard
Wil iemand proberen broedende Huiszwaluwen aan zijn gevel te krijgen? Dan welkom in
Maasdam om 16 kunstnesten op te halen. Want hier wordt het niets meer, vrees ik. Acht
zomers lang, vanaf 1988, hadden wij reuze plezier van en met onze Huiszwaluwen. In 1995
gingen ze zelfs eigen nesten bij metselen, tussen de kunstnesten in. Was dat een onheilspel
lend voorteken? Wellicht, want het jaar daarop geen Huiszwaluwen, ook nauwelijks boven het
dorp. Tevergeefs stond ik die zomer tijdenlang bij de zijgevel, turend naar die nestbolletjes
met toch zo uitnodigende openingen.
En vroeg ik bij thuiskomst van de dagtaak aan
Els 'nog Huiszwaluwen vandaag?' Els antwoord
de dan ontkennend, eraan toevoegend 'je denkt
toch niet dat ik de hele dag ti jd heb om tegen de zij
gevel op te kijken?' Eigenlijk vond ik dat daar
voor wel tijd moest zijn, maar hield die mening
voor me. Huiszwaluwen exit... sic transit gloria
mundi. De 16 kunstnesten bleven nog een paar
jaar hangen, maar moesten voor een schilder
beurt naar beneden. Nu liggen ze in het schuurtje,
te wachten op een doorstart.
Tekent zich een kentering af? Zomer 2004
waren in de Hoeksche Waard voor het eerst sinds
jaren meer Boerenzwaluwen. Vergenoegde ge
zichten bij de vogelwerkgroepleden die de mam-
moetklus klaren iedere zomer potentiële huis-
zwaluwgevels na te lopen. Ook bescheiden
vreugde op Schouwen-Duiveland. waar Gijs van
der Ende in 'Sterna' van enig Huiszwaluwopti-
misme blijk gaf. Een woning bij Numansdorp, op
de buitendijk van het Hollandsch Diep. is sinds
vier jaar het toneel van een huiszwaluw-succes-
story. Dat huis staat er al bijna een halve eeuw,
maar moest het tot 2001 zonder Huiszwaluwen
stellen. In dat jaar 3 nesten. Zomer 2004 54 stuks!
Ik kom graag dus vaak op de Hoogezandse Sluis,
maar nimmer zo frequent als in die zomer. Deze
bezoeken wekten achterdocht bij de bewoners,
die minder in hun sas waren met het huiszwaluw-
festival aan hun zijgevel. Koeltjes hoorden ze mijn
bewogen verhalen aan over de beroerde gang van
zaken met de Huiszwaluwen in de Hoeksche
Waard en in de Delta,over getob met kunstnesten
en over veel lieden inclusief mijzelf, die scheel van
jaloezie zouden zijn op zo'n huiszwaluwzijgevel.
Het uit de losse pols gedane aanbod om met vo
gelwerkgroepleden een antipoepbaldakijn te
construeren, kreeg een schouderophalen. Trou
wens, hoe zoiets aan te pakken zouboven mijn pet
gaanmaar ik vertrouwde op voorzitter Janus Ver
kerk met zijn netwerk. Want één blik op het loop
pad onder de huiszwaluwstad was genoeg om te
zien waar de schoen wrong. De stenen waren
spekglad van de kleddertroep en van de zijdeur
was met goed fatsoen geen gebruik te maken
daar kon ik niet omheen! 'Uit het keukenraam
kanikdenestenerzo afstotenkreeg ik bij een be
zoek te horen. 'Maar dat heeft geen zin, want ze
beginnen direct aan een nieuw nest...'. En, een
paar dagen later: 'Als jij er niet was, gingen ze
eraf'. In augustus de uitspraak 'de was hang ik
maar niet meer op'. Boven de Hoogezandse Sluis
hing toen een gordijn van zwaluwen, tot plezier
van en naar de voormalige eendenkooi pendelen
de Boomvalken. Een poepregen bedreigde de
was, geproduceerd door de menigte van Huis- en
Boerenzwaluwen.de laatste afkomstig uit het op
20 meter van de huiszwaluwgevel gelegen ge
maalgebouwtje. Ongemoeid plegen ze daarin al
j aren te broeden, met in 2004 tenminste 33 nesten.
Het waren vooroorlogse zwaluwtaferelen op de
sluis. Boeren- en Huiszwaluwen hadden een
prima zomer achter de rug.
Is er niet altijd een 'maar?Ja, ook op de Hooge
zandse Sluis. Niet voor de Huiszwaluwen, want
per saldo kunnen de bewoners veel velen. Neen,
het doek viel voor de Boerenzwaluwen door toe
doen van het Waterschap. Najaar 2004 kreeg het
optrekje een schilderbeurt en ging de deur op slot:
'verboden voor Boerenzwaluwen'. Op mijn brief
richting Klaaswaal, naar het Waterschap de
Groote Waard.kwam een verhaal over de ARBO-
wetgeving met als conclusie 'de vogels zullen
moeten uitwijken naar andere broedplaatsen'In
middels stond de Boerenzwaluw op de nationale
Rode Lijst, reden genoeg voor een tweede brief.
46