Over roofvogels en slaapplaatstellingen
van de Blauwe Kiekendief op Schouwen-Duiveiand
Rinus van 't Hof
Roofvogels inventariseren is in onze omgeving een mooie bezigheid tijdens de wintermaanden. In
deze periode komen veel vogels overwinteren wat de kale polders en stille kusten erg verlevendigt.
Jagende of biddende roofvogels trekken daarbij de aandacht omdat het er prachtig uitziet boven
land in het lage winterse zonlicht.
Landschap
Schouwen-Duiveiand heeft een rijk landschap
met duinen,bossen,inlagen, karrevelden,slikken,
natuurreservaten en grote polders. Totaal heeft
het een landoppervlak van 29.198 ha met veel
flora en fauna, wat een mooi beeld geeft in de ver
schillende jaargetijden. Tijdens de wintermaan
den als het blad van de bomen is, oogt het land
schap ruimer De winterperiode is rustiger met
minder daglicht en een flauw zonnetje, dit geeft
prachtige natuurbeelden van foeragerende vo
gels die de kille winter moeten overleven.Tevens
is de natuur ook hard want de één leeft van de
ander.dit kan men regelmatig buiten waarnemen,
de natuur is nu eenmaal zo geregeld.
Roofvogels
In de open polders kunnen veel wintergasten
geobserveerd worden zoals,zwanen,ganzen,een
den en lijsterachtigen,maar ook rustende of zwe
vende roofvogels. Het bidden van Torenvalken
wordt vaak gezien langs polderwegen of boven
natuurgebieden, waar ze hun prooi zoeken tussen
de ruige vegetatie. Meestal zijn dit veldmuizen,
die met een stootduik worden verrast. Ook ziet
men een kleine valkje. het Smelleken, dat met
hoge snelheid laag over hel akkerland vliegt om
plotseling haar prooi te verrassen. Buizerds (paal-
zitter) zijn talrijk langs slootkanten, dijken en al
lerlei muizenrijke terreintjes. Langs bebossing
jagen Sperwers en Haviken op bosvogels. Er zijn
tijdens de wintermaanden soms ook zeldzamere
gasten te zien zoals: Rode Wouw. Zeearend, Ruig-
pootbuizerd. Slechtvalk, Steppenkiekendief en
dergelijke. Maar zeer mooie grondjagers zijn
Blauwe Kiekendieven, terwijl ook soortgenoot
de Bruine Kiekendief in klein aantal op Schou
wen-Duiveiand overwintert.
Slaapplaatsen Blauwe Kiekendief
Het inventariseren van Blauwe Kiekendieven
gebeurt van begin november tot begin maart,
zodat men inzicht krijgt over het aantalsverloop
van deze noordelijke gast. De kiekendieven heb
ben een breed habitat van open polder-, weide- en
wetlandgebieden, met als prooikeuze onder
meer: woelmuizen. Graspiepers, Veldleeuweri
ken, Ringmussen en gorzen. Blauwe Kiekendie
ven hebben vergeleken bij andere soorten
kiekendieven een intermediair gewicht en rela
tief korte vleugels, wat perfect is bij lage vliegende
jacht. Ze hebben een jachtbiotoop van maximaal
12 kilometer doorsnee. De jacht gaat bij voorkeur
over akkers met een groenbemestingsgewas,
stoppelvelden, suikerbietenakkers en wintertar-
we.Tot80 van de prooien zijn hier meestalVeld-
muizen. De kiekendieven overnachten in rietvel
den.
De slaapplaatstelling begint zo"n anderhalf uur
voor zonsondergang en duurt tot circa 1 uur daar
na. Deze roofvogels worden naar sekse en op leef
tijd (in kalenderjaren) gedetermineerd, waarover
de Roofvogel Veldgids van Benny Génsbpl meer
duidelijkheid verschaft.
Tijdens het posten bij De Maïre te Oosterland
en de Slikken van Bommenede bij Zonnemaïre
vliegen allerlei soorten vogels over naar hun
slaapplaatsen. Zodra de schemering invalt, arri
veren de Blauwe Kiekendieven. Ze zweven
boven het riet, zwenken, roepen naar elkaar en
vallen dan snel tussen de rietstengels, waar ze ge
zamenlijk overnachten. Tijdens deze momenten
kan men soms nog vaststellen of ze Nederlandse
kleurringen aan hun poot hebben,dit geeft inzicht
waar de vogels geringd zijn. Er loopt namelijk een
onderzoek naar broedsucces en plaatstrouw op
de Waddeneilanden, waarbij ieder eiland zijn
14
