Op stap met Gerard Ouweneel
Port-Landt
Het infernale verkeer over de Rotterdamse Ring Zuid! De daar voortijlende automobilisten die ook
nog wagen er wat rond te kijken, riskeren hun leven en dat van anderen. Trouwens, het omliggende
landschap geeft geen reden tot verrukking. De keten van troosteloze bedrijfsterreinen die de afge
lopen kwarteeuw in grote delen van dit land uitzicht wegnam, krijgt hier een orgastische omvang.
Wegwezen van die Rotterdamse Ring. Misschien bleef bij een passant een woord hangen:
Portland, de naam van een parkeerplaats bij een Shell-station zo groot als een vliegdekschip.
In de op die parkeerplaats staande bomen had
den zich in het voorjaar 2007 Roeken gevestigd.
Leuk. Roeken! Iets van vroeger, ondanks het
decor van kleurrijke billboards waarop project
ontwikkelaars rondbazuinen dat ze onder de
naam Portland de laatste akkerbouwpolders van
IJsselmonde volstouwen met woningen. Port
land! Je moet maar durven. Weinig chauffeurs zal
deze naam meer zeggen dan hooguit die stad in
Oregon, bij de Amerikaanse westkust. Bij mij
opent de naam een luik naar vroeger, zoals trou
wens de hele Ring Zuid dat doet. Iedere tien
meter. Want 60jaar geleden vonden daar de eerste
vogeltochten plaats. Stonden de toen nog lege
landbouwpolders garant voor ontdekkingen,
avontuur, conflicten met boeren, natte voeten en
andere fysieke averij, te laat thuis en telkens nieu
we vogelsoorten, zelf gevonden en op naam ge
bracht!
Voor ons, jongens uit het Rotterdamse Vree
wijk. begonnen die vrijheid, ruimte en vogels
vlakbij, achter de Smeetlandschedijk. Daar begon
het veen. Een middag vrij, dan naar de Kooiwaal.
het Uilenbosje en Dc Kapel. Ging het verder, over
de Koedood, dan kwam Ree-Stijn binnen bereik.
En liep het uit de hand, dan kwam zelfs de Oude
Maas in zicht, achter het statige Port-Landt, een
kathedraal van een boerderij.gebouwd begin ne
gentiende eeuw. Werd Port-Landt bereikt, dan be
tekende dat per definitie ver na etenstijd thuis.'Ik
weet nooit hoe laat het is', was dan mijn verweer.
Dus kreeg ik een horloge mee.zo'n groot vestzak-
geval, een familiestuk, dat de eerst keer mee,
prompt verloren ging, waarschijnlijk bij het sloot
je springen. Hoewel bij mij thuis veel kon. heeft
mijn vader mij dit verlies waarschijnlijk nooit ver
geven. In een gans andere ambiance staan onze
bakens van 60 jaar geleden er nog alle drie, de
boerderijen De Kapel. Ree-Stijn en Port-landt,in
gesloten of met op korte afstand een massieve
huizenbrijdus zeer displaced. Want juist ook mo
numentale boerderijen hebben een biotoop....
ruimte.
Met de vogels in onze Vreewijkse tuin en tijdens
zomervakanties op Texel, waren die eerste zwerf
tochten over IJsselmonde en naar Kinderdijk
richtinggevend. Iedere tocht bracht nieuwe vo
gelsoorten. die op het netvlies hun beelden ach
terlieten. De eerste Ringmussen. een Buizerd
langs de Carnisse Weg,eindelijk dan een Steenuil,
een Ooievaar bij Smitshoek. de Groene Specht
van de Charloissche Lagedijk en, in mijn herinne
ring. overal Roeken. Geelgorzen en Gele Kwik
staarten. En daar ook de ontmoetingen met dege
nen die mij meenamen naar de opspuitterreinen
achter Waalhaven, waar de vogelsoorten huisden
waarvan een aspirant-vogelaartje droomt. In het
'Vogellogboek van de Twintigste Eeuw' be
schreef Ben van der Velden bewogen hoe het daar
toeging.tol Rotterdam ook dit tijdelijke vogel
en vogelaarsdorado oprolde. Nu ijl ik langs de
Ring Zuid met een naar binnen gekeerde blik. ter
wijl het netvlies een film van herinneringen pro
jecteert: daar broedden Zwarte Sterns en Geoor
de Futen, op deze hoogte dat terrein met al die
Kluten en de drie soorten plevieren, dan hier dus
debroedendeWoudaapendehele zomer een man
Witoogeend. Daar toen die Lachstern..
Toegegeven onze activiteiten achter Waalha
ven gingen soms verder dan uitsluitend vogels
kij ken. Hoeveel verder moge blijken uit de gebro
ken arm die Ben er opliep. Er waren ontmoetin
gen met jongens uit Heijplaat en Pernis, met eens
een geharnast treffen toen bleek dat die kornui
ten het om gans andere redenen hadden gemunt
op vogels. Dreigden tijdens het broedseizoen nes
ten te worden overspoeld als gevolg van de op-
spuitactiviteiten, dan waren er pogingen de Rot
terdamse landhonger te saboteren. Eens
6
