Trekvogels en vogeltrackers
Bert Kleijn
Sinds de herfst van 2007 draaien een aantal leden van de Vogelwerkgroep van de Natuur- en
Vogelwacht Schouwen-Duiveland mee in het landelijke project Vogeltrackers. Vogeltrackers is een
gesubsidieerd project door onder meer Natuurmonumenten en Vogelbescherming Nederland,
waarbij wordt samengewerkt met een 10-tal natuurcentra langs de Noordzeekust. Voor Schouwen-
Duiveland ligt de coördinatie bij het Natuur- en Milieu Educatie Centrum, voor ons eiland opererend
vanuit Ecoscope te Renesse.
Opzet
Het Trekvogelproject is opgezet voor de groe
pen 7 en 8 van het basisonderwijs en bestaat in
grote lijnen uit een klassikaal gedeelte en een bui
ten programma. Tijdens het klassikale gedeelte
treedt een van de leden van de Vogelwerkgroep
Theo de Kuiper, Ted Sluijter, Vincent Krans of
Willem Postop als gastdocent, bijgestaan door
een assistent en bij het veldwerk wordt de gastdo
cent bijgestaan door (soms meerdere) leden van
de werkgroep alsmede natuurouders van de re
spectievelijke scholen.
Hieraan voorafgaand, in de nazomer van 2007,
is door Theo de Kuiper enTed Sluijter, die ook het
leeuwendeel van de lessen voor hun rekening
nemen, het basis materiaal bewerkt en nog meer
toegespitst op de Zeeuwse Delta. Het aldus ont
stane programma is voor de basisscholen op
Schouwen-Duiveland, en dus ook voor het NME-
centrum, een doorslaand succes.
Van de 24 basisscholen alhier draaien er in het
seizoen 2007/2008 maar liefst 16 tussen Burgh-
Haamstede tot Bruinisse mee, de overigen staan
op de wachtlijst voor het volgende schooljaar.
Als assistent van de gastdocent is het zonder uit
zondering iedere keer weer genieten als we er
gens op het eiland opdraven voor een klasje scho
lieren. We beginnen met het uitstallen van de
meegebrachte waren, zoals een telescoop, een
veldkijker uit grootvaders tijd, wat opgezette
kustvogels en een geheimzinnige doos met een
vogelskelet waar ook nog een grote bos veren uit
steekt. Onontbeerlijk zijn daarnaast een kaart
van Europa en een wereldkaart die natuurlijk in
ieder schoollokaal prominent aan de wand han
gen.
Bij de klassikale les is in een 10-tal vragen aan
even zoveel groepjes uitgedeeld die vervolgens
door de gastdocentmeestal in boswachterachtige
look, behandeld worden. In principe draaien we
van 9.00 tot 11.00 uur maar bij een erg enthousias
te klas of leraaris uitloop tot 12.00 uur wel voor
gekomen.
Na behandeling van de algemene vragen, zoals
noem eens kenmerken van een vogel ten opzich
te van een kat, een vis of een hond,of, wat moet een
vogel hebben om in het water te kunnen overle
ven, komen we toe aan wat mij het meest boeit.de
trekvogel vragen. Soms valt mij de eer te beurt dat
gedeelte te mogen behandelen en, ik weet het van
mezelf, ik ben dan niet meer te stoppen.
Waarom trekken vogels eigenlijk, hoe vinden
ze de juiste weg zonder Tom-Tom, zijn alle vogels
trekvogel, waarom overwinteren ze in ons Delta
gebied, een reeks fascinerende onderwerpen die
je uitputtend kan behandelen maar liefst op zo'n
manier dat de kinderen niet met krijtjes gaan
gooien naar de gastdocent of onderling gaan
zitten klieren.
Bijzonderheden over trekvogels
Puttend uit mijn recente ervaringen op het vo-
gelringstation op de Kop van Schouwen is het een
lust om tal van voorbeelden de revue te laten pas
seren. Een ochtend in oktober j.l. waarop een on
voorstelbare 100.000 vinken ons passeerden in
aanvalsgolven van soms 600 per minuut. Een
koolmees in onze netten die 12 dagen daarvoor in
Gdansk geringd is, ons kleinste vogeltje, de goud
haan die na 2 dagen bij de Frans/Belgische grens
wederom gevangen wordt. Of over de tot de ver
beelding sprekend de omzwervingen van de met
een zender uitgeruste grauwe kiekendieven van
het Groningse Oldambt die tot onder de Sahara
dagelijks te volgen zijn op het internet, evenals de
purperreigers uit de Alblasserwaard. Of wat te
20
