Natuurherstel in de Kwade Hoek
Ted C.J. Sluijter
Natuurmonumenten heeft in de zomer van 2009 natuurherstel gepleegd langs het buitendijks gele
gen fiets- en wandelpad in de Kwade Hoek. De werkzaamheden vonden plaats van begin augus
tus tot half september 2009. Het werk bestond vooral uit het verwijderen van struikgewas en
afschrapen van de voedselrijke bovenlaag. Doel is het laten ontstaan van een grotere oppervlakte
duinvallei en droog duingrasland en het maken van verbindingen voor planten en dieren.
Overgroeiing
Langs het wandel- en fietspad van de Kwade
Hoek verdween de laatste decennia een flink are
aal aan vochtige valleien en droog duingrasland.
Over een grote oppervlakte was alles overgroeid
met braam en duindoorn. Hiervoor is een aantal
oorzaken te geven zoals de voedingstoffen die
met de regen uit de lucht neerdalen en het ver
dwijnen van het konijn. Met graven en grazen
hield dit beestje vroeger het gebied open. Ook de
hier uitgevoerde kustversterking speelt een rol
omdat daarbij voedselrijk zand is gebruikt. In ons
land is er maar heel erg weinig open buitendijks
gebied met valleien en drogere delen zoals op de
Kwade Hoek. De duinen van Goeree zijn boven
dien Natura 2000 gebied. Dat betekent behoud en
herstel van dit landschapstype en de bij behoren
de natuurwaarden.
Machinaal
In totaal is er zo'n 7 hectare duinherstel ge
pleegd over een lengte van ruim een kilometer.
Grote delen zijn daartoe eerst bewerkt met een
bosklepel. Deze machine versplintert het struik
gewas. Daarna is eenzogenaamde spragelse com
binatie ingezet. Een machine waarmee men de
overgebleven takjes en twijgen afmaait, opzuigt
en afvoert. Daarna is plaatselijk, vooral in de
vochtige delen, de sterk verrijkte bovenlaag afge
schraapt en afgevoerd. Pleksgewijs zijn kleine
groepjes duindoorn ontzien; zij dienden tijdens
het werk o.a. als toevluchtsoord voor de hier aan
wezige nauwe korfslak.
Beproefde methode
Door braam en duindoorn te verwijderen zijn
drie, eerder van elkaar gescheiden, valleien weer
met elkaar verbonden; de Bunkervallei, Muntval-
lei en Parnassiavallei. Zo krijgen de typische plan
ten en dieren van dit landschap weer alle kans.
Poeltjes zijn weer geschikt voortplantingsgebied
voor de Rugstreeppad. Waterrallen scharrelen
langs de oever. Parnassia, vleugeltjesbloem en or
chideeën kunnen zich weer vestigen in de open
delen en er is nieuw leefgebied gemaakt voor de
Duinhagedis die nog altijd voorkomt in het Goe-
reese Duin. Door regelmatig te maaien wordt ver
volgens voorkomen dat braam en duindoorn op
nieuw alles overgroeien. Deze methode is al vaker
met succes toegepast op andere plaatsen in de dui
nen. Het is een beproefde recept: schep éénmalig
de juiste condities en de variatie keert vanzelf
terug. Door het werk ontstaat voor de recreanten
ook een gevarieerder beeld. Struikgewas wordt
afgewisseld met bloemrijke valleien, grazige stuk
ken en fraai uitzicht op de verder zeewaarts gele
gen duinen.
54
