Tijgerspin, Wespenspin, Wespspin
Kees de Kraker
Klimaatopwarming is een onderwerp dat momenteel zeer in de belangstelling staat. Niet voor niets
want de gevolgen, zoals een snelle zeespiegelrijzing, die daarmee gepaard gaan hebben grote
consequenties. Bij ons nog geen spectaculaire ontwikkelingen zoals een jaarlijkse afname van ruim
15 kilometer van het ijs van gletsjers op Groenland, maar meer subtiele zaken als het opschuiven
van het verspreidingsgebied van dier- en plantensoorten naar het noorden. De Tijgerspin is daar
een voorbeeld van. Halverwege de vorige eeuw was het een soort van het Middellandse
Zeegebied, maar de laatste decennia is de verspreidingsgrens van deze spin snel naar het noorden
opgeschoven. Drie jaar geleden schreef ik in een artikel voor Sterna over de eerste waarnemingen
op Schouwen-Duiveland.
Huidig voorkomen
Wanneer ze eenmaal ergens zitten, kunnen het
al vlug grote aantallen worden, vermeldt de litera
tuur. Op Schouwen lijkt dat slechts plaatselijk het
geval te zijn. Zo noemt Gijs van den Ende op 17
september 2008 20 exemplaren voor het Stelletje
een buitendijks schorgebied bij Zierikzee en
komt Jeroen Veeke op 9 augustus dit jaar op 30
exemplaren voor het campingbos bij Kerkwerve.
Bij alle andere waarnemingen gaat het om veel
kleinere aantallen. Beschutte warme plaatsen zijn
bij deze zuidelijke soort het meest in trek. Liefst in
bloemrijke ruigte langs parkeerterreinen, sloot
kanten, weg- en dijkbermen of in de duinen. Maar
dus ook op het hogere schor of langs de bosrand,
als er maar voldoende prooidieren aanwezig zijn
en de vegetatie niet vroegtijdig gemaaid wordt.
Voor de voortplanting is het immers van belang
dat de eicocon, die betrekkelijk hoog in de be
groeiing zit. met rust gelaten wordt.
Jonge spinnetjes maken op warme dagen een
spindraad waarmee ze vanwege de opstijgende
lucht kunnen wegzweven en zo op nieuwe plaat
sen terecht komen. Zo heel gemakkelijk worden
nieuwe gebieden nu ook weer niet gekoloniseerd.
Zo zijn er van Goeree-Overflakkee nog slechts
enkele waarnemingen,zoals van de Kwade Hoek
(buitendijks) en bij Herkingen. Op de slikken en
de platen in de Grevelingen is de soort nog steeds
niet waargenomen.
Op Schouwen-Duiveland is de Tijgerspin in
middels redelijk verspreid en op veel plaatsen ge
signaleerd. Het duingebied is daarbij favoriet,
maar ze kunnen ook opduiken op onverwachte
plaatsen. Zo kanhet gebeuren dat je vrouw tijdens
de bezorging van de post een Tijgerspin ontdekt
op een gele huisdeur in het centrum van Haamste
de (Lijnzaad) en je dochter tijdens het plegen van
een plasje achter de Praxis in Zierikzee schrikt
vaneenTijgerspin tussen de bosjes!
Naamgeving
Drie jaar geleden had je nog de keuze tussen
Wespenspin en het naar mijn gevoel beter passen
de Tijgerspin voor Argiope bruennichi. Wie de
Nederlandse naamgeving regelt is niet helemaal
duidelijk. Soms blijft het gebruik van verschillen
de namen lang naast elkaar bestaan: Zo heb je het
plantje Sagina nodosa dat vroeger Knopig vet-
muur heette. Vetmuur is het geslacht en knopig de
letterlijke vertaling van het Latijnse nodosa, fa
milieleden zijn bijvoorbeeld ook Zeevetmuur
Sagina maritima en Liggende vetmuur Sagina
procumbens. Victor Westhoff een befaamde plan-
tenkenner, vond Knopig vetmuur een lelijke
naam voor zo'n mooi plantje en noemde het van
wege de witte bloempjes, Krielparnassia. Deze
naam werd door een breed publiek overgeno
men, echter niet door de naamgevers in de Neder
landse flora's, waar het plantje in het vervolg Sier
lijke vetmuur werd genoemd. Naar mijn gevoel
een prima naam die recht doet aan de schoonheid
en ook het familieverband aangeeft, want met
farnassia is dit plantje niet verwant.
Ondertussen lijkt Wespenspin het ook al af te
moeten leggen tegen het door Naturalis geïntro
duceerde en ook door waarnemingssites gehan
teerde Wespspin. Een onding waar je over strui
kelt. Zegt u maar eens heel snel lOx Wespspin
zonder een p weg te laten
Literatuur
Kraker. Kees de. 2006. Tijgerspin Argiope bruennichi
nu ook op Schouwen. Sterna 51:50-53.
Waarnemingen.nl - info en waarnemingen van de laat
ste jaren betreffende de Tijgerspin
verder diverse sites o.a. naturalis.nl/wespspm
58