Nachtvlinders in Nieuw-Haamstede
Het gaat in dit project om de macro-nachtvlin
ders en niet om de micro-nachtvlinders. Voor een
beginneling een lastig onderscheid omdat de
grootste micro's groter zijn dan de kleinste
macro's. Dus de micro's doen niet mee, maar de
nachtvlinders die overdag actief zijn, zoals de ko
librievlinder en de mi-vlinder, weer wel.
Ook de wespvlinders, dat zijn nachtvlinders die
op een wesp lijken, worden meegeteld. Als nieuwe
soort voor Zeeland werd in juli 2010 de wolfs-
melkwespvlinder ontdekt op de Brouwersdam en
bij Moriaanshoofd.
Om een indruk te geven van de omvang van het
project: in 2009 werden voor heel Zeeland:
133.000 vlinders genoteerd verdeeld over 486
soorten.
Onderzoeksmethoden
De methoden die voor het nachtvlinderonder-
zoek worden gebruikt brengen geen schade toe
aan de vlinders. Van het feit dat nachtvlinders op
licht komen wordt dankbaar gebruik gemaakt bij
het onderzoek.
De lichtval is het belangrijkste middel voor sys
tematisch onderzoek. De nachtvlinderval is een
grote houten of plastic bak met een trechter van
roestvrij staal en een grote UV-lamp erop. De val
wordt aangezet als de schemering valt. De vlin
ders worden door het licht aangetrokken en vlie
gen via de trechter de val in. De val is gevuld met
eierdozen waar de vlinders in weg kunnen krui
pen. 's Morgens doe je het licht uit en bekijk je de
dozen een voor een. D aarna zet j e de vlinders in de
struiken waar ze blijven rusten tot het weer don
ker wordt. Je hoeft er dus 's nachts niet voor op te
blijven. In de zestien maanden dat ik nu met het
project meedoe heeft de lichtval vijftig nachten
aangestaan.'s- Zomers elke week, soms zelfs twee
keer per week, in de andere seizoenen wat minder
vaak.
Op plaatsen waar geen stroom is worden laken-
vangsten georganiseerd. De stroom komt van een
aggregaat. Met UV-lampen wordt vanaf de sche
mering een groot laken verlicht waar de vlinders
op afkomen. De ene soort begint wat later te vlie
gen dan de andere, zodat de nachtvlinderaars en
kele uren bezig zijn tot alle soorten gearriveerd
zijn. Spectaculair was de "nacht van Biesterveld"
op 2 juli 2009. Tijdens de deze warme, windstille
nacht werden 111 verschillende soorten gevan
gen, 954 exemplaren. Biesterveld ligt in de duin-
Marlies Jongejan
Op een warme zomeravond zien we het allemaal wel eens: nachtvlinders die cirkelen om de bui
tenlamp. Meestal blijft het bij de constatering dat er die avond veel motten vliegen. Ook natuurlief
hebbers weten vaak niet dat er honderden verschillende soorten nachtvlinders zijn.
Van 2007 tot en met 2012 wordt in Zeeland door ca. 40 vrijwilligers intensief onderzoek gedaan
naar het voorkomen van nachtvlinders. De bedoeling is dat de gegevens gebundeld worden als
boekwerk in de reeks "Fauna Zeelandica" van Stichting Het Zeeuwse Landschap.
Sinds mei 2009 werk ik mee aan dit project. Gestart als serieuze beginner heb ik na ruim een jaar
voldoende ervaring om de soorten die in de duinen het meest voorkomen te determineren, Voor de
lezers van Sterna een verslag van mijn ervaringen en een voorproefje van de resultaten van het
veldonderzoek op de Kop van Schouwen.
De Jota-uil met allerlei opvallende pluimpjes is een soort
die op Schouwen veel wordt waargenomen.
Foto: Anton Baaijens.
45
