Blijvers of trekkers
Er zijn 87 terugmeldingen van op Schouwen-
Duiveland (bijna allemaal als nestjong) geringde
Kerkuilen beschikbaar. Het gros van deze vogels
lijkt geen behoefte te hebben het eiland te verla
ten: liefst 55 terugmeldingen, oiwel 63%, is af
komstig van het eiland. Vijftien vogels (17 wer
den elders in Zeeland teruggevonden, meer
bepaald op Walcheren (4), de Bevelanden (6) en
op Tholen (4). Opvallend is het ontbreken van
Schouwse vogels in Zeeuws-Vlaanderen. Samen
met slechts één melding in Vlaanderen is dit een
indicatie dat Schouwse vogels over het algemeen
niet ver zuidwaarts vliegen. Dé grote uitzonde
ring hierop was een in juni 2004 als nestjong ge
ringde vogel uit Oosterland, die in november van
datzelfde jaar werd gevonden in de Spaanse pro
vincie Murcia. Ze kunnen het dus wel!
Het aantal vogels dat het eiland in noord- of
oostelijke richting verlaat is ook tamelijk gering,
getuige de vijf meldingen uit Zuid-Holland
(waarvan vier op Goeree-Overflakkee)zeven uit
Noord-Brabant en twee uit Flevoland. Er zijn
geen meldingen van Schouwse Kerkuilen uit ten
noorden of oosten van ons gelegen landen be
kend.
Kijken we naar de herkomst van op Schouwen-
Duiveland aangetroffen geringde Kerkuilen, dan
zien we veel overeenkomsten, maar ook enkele
verschillen met bovenvermeld patroon. Ten eer
ste komen 58 van de in totaal 99 terugmeldingen
van op het eiland geringde vogels. Dat is een fors
percentage, dat wellicht wat ruim uitvalt omdat er
op het eiland relatief veel ringwerk is verricht,
zeker ten opzichte van andere Zeeuwse regio's.
Dertien op het eiland gevonden vogels zijn elders
in Zeeland geringd (6 Walcheren,2 Bevelanden, 5
Tholen), waarbij wederom het ontbreken van vo
gels uit Zeeuws-Vlaanderen opvalt. Opmerkelijk
is dat zes vogels geringd zijn in België (5 Vlaande
ren, 1 Wallonië). Er lijken dus meer Kerkuilen uit
die contreien naar Schouwen toe te vliegen dan
vice versa. Datzelfde geldt voor de andere Neder
landse provincies, waar 18 van de op Schouwen-
Duiveland gevonden geringde vogels vandaan
bleken te komen. Naast vijf vogels van Goeree-
Overflakkee en één elders uit Zuid-Holland
waren nog zeven andere provincies vertegen
woordigd, waaronder Friesland (2), Drenthe (2),
Limburg (2) en Noord-Holland (1). Opmerkelijk
Figuur 6. Vindplaatsen van op Schouwen-Duiveland ge
ringde Kerkuilen (zwarte stip) en herkomst van op het ei
land teruggevonden geringde Kerkuilen (grijze stip). Ge
gevens Vogeltrekstation -centrum voor vogeltrek en
-demografie.
tot slot zijn de vier vondsten van Duitse Kerkui
len, afkomstig uit Niedersachsen (1), Nordrhein-
Westfalen(2) en Hessen (1).
Al met al lijkt de conclusie gerechtvaardigd dat
meer Kerkuilen uit de wijde omgeving naar
Schouwen-Duiveland toevliegen dan dat er vo
gels van het eiland naar elders vertrekken. Een
groot deel van de eenmaal op het eiland gevestig
de vogels lijkt behoorlijk honkvast en verlaat het
eiland niet meer.
Gevaren en problemen
Kerkuilen in onze contreien hebben geregeld te
maken met twee belangrijke problemen: daljaren
in de cyclus van de Veldmuis en andere muizen en
strenge winters. In dat laatste geval speelt vooral
een stevig sneeuwdek een negatieve hofdrol, dat
belemmert het zoeken naar prooi in ernstige
mate. Hoe vervelend ook voor de Kerkuil: dit zijn
natuurlijke oorzaken van de aantalsfluctuaties.
Anders ligt dat voor twee ook op het eiland spe
lende problemen: het wegverkeer en vergiftiging.
In de ringterugmeldingen komt het wegverkeer
duidelijk naar voren: 43 van de 97op Schouwen-
Duiveland dood teruggevonden geringde Kerk
uilen werd als verkeersslachtoffer aangemerkt.
Bij het plaatsen van nestkasten is rekening gehou
den met het verkeersprobleem: kasten worden bij
voorkeur niet geplaatst nabij voor de Kerkuil als
jachthabitat aantrekkelijke wegbermen waar een
serieuze kans op aanvaringen bestaat. Berucht
106
op Schouwen geringd
op Schouwen gevonden
