en Postelein valt op te maken dat mijn tuin uit hu-
meuze zandgrond bestaat en niet uit kleigrond.
Om in die top-10 te komen moeten planten be
schikken over eigenschappen waarmee ze de
tuinman te slim of te vlug af zijn. Al deze onkrui
den houden van een open bodem,het zijn lichtkie-
mers. Grondbewerking brengt zaden aan de op
pervlakte, zodat met het klaarmaken van een
zaaibed voor groente er ook een gespreid bedje
voor een hele serie onkruidzaden ontstaat. Veel
van deze zaden kiemen sneller dan het zaaisel van
de groente, al kunnen Radijs en Spinazie er ook
wat van.
Van de top-10 zijn Straatgras en Vogelmuur het
hele jaar aan te treffen, Harig knopkruid vanaf
juni tot de winter en Postelein is een echte warm-
teminnaar die pas bij een bodemtemperatuur van
20 graden kiemt en bij lagere temperaturen in de
herfst al snel verdwijnt. Het knopkruid komt oor
spronkelijk uit Noord-Amerika en de Postelein
uit Zuid-Oost Azië.
om te zien hoe een soort als Maarts viooltje zich
door mieren van onder de heg in mijn tuin laat ver
spreiden en nu op de graspaden verschijnt.
Lievelingetjes
Aan onkruiden die niet al te veel werk geven en
mooie bloemen hebben beleef je het meeste ple-
Meest zeldzame soort
Enkele jaren geleden dacht ik wat Vogelmuur
van onder een struik weg te halen, maar stond ik
plotseling met Spiesleeuwenbek in mijn hand.
Oppervlakkig beschouwd lijken die twee wel op
elkaar. Spiesleeuwenbek was vroeger een on
kruid dat vooral op graanakkers was te vinden,
waar het na de oogst op het stoppelveld kon uit
groeien. Tegenwoordig is het behoorlijk zeld
zaam met slechts enkele vindplaatsen in Zeeland.
In het oosten van het landmet name in Zuid-Lim
burg is deze soort wat algemener. Meer dan dat
ene plantje waarvan ik de helft had uitgetrokken
stond er niet in mijn tuin. Heb de resten laten lig
gen en het is tot succesvolle voortplanting geko
men. Mogelijk zat er zaad in de grond die ik bij een
verbouwing in de tuin had gestort. Sommige soor
ten hebben zaad dat heel lang kiemkrachtig blijft,
andere soorten moeten jaarlijks nieuwe zaden
vormen om te kunnen voortbestaan.
Toen ik als vogelwachter op de Hompelvoet
eens een moestuintje van twee vierkante meter
aanlegde, verscheen daar ook een zeldzaam on
kruid: Nachtkoekoeksbloem, waarvan de zaden
beslist niet in de bodem aanwezig waren. Op zich
is het altijd leuk om je te verdiepen in de wijze
waarop planten zich verspreiden en waarom ze
hier wel en daar niet zijn te vinden. Zo is het mooi
Harig knopkruid komt oorspronkelijk uit Noord-Ameri
ka, maar staat nu in de top-3 van mijn onkruidenlijstje. De
snelle en overvloedige zaadzetting zijn daarbij belangrij
ke eigenschappen.
Oosterse karmozijnbes. Een bijzondere soort met giftige
bessen die door Merels graag worden gegeten. Jonge
scheuten worden in Azië als groente gebruikt.
45
