Opmars Sint-Jansvlinder in de Grevelingen
Kees de Kraker
Ondanks de aanwezigheid van enorme vlaktes met rolklavers die de voedselplant voor de rups
vormen, liet de Sint-Jansvlinder jarenlang verstek gaan in de Grevelingen. Behalve zo nu en dan
een enkel exemplaar bij de haven van Bommenede of op de Slikken van Flakkee, kwam je tot 2005
hier geen Sint-Jansvlinder tegen.
Hompelvoet
In 2007 werd de eerste Sint-Jansvlinder op de
Hompelvoet gezien en in 2008 ook 1 exemplaar,
maar vanaf 2009 nam de soort verrassend toe. Op
14 21 juli van dat jaar vlogen er grote aantallen
boven kruipwilgvegetaties met rolklavers, waar
ook eieren werden afgezet. In totaal ging het om
minimaal enkele 100-en exemplaren. Het daarop
volgende voorjaar van 2010 was lang koud en dit
werkte door in het later verschijnen van de eerste
vlinders. In 2009 werd het eerste exemplaar eind
juni waargenomen, in 2010 was dat pas op 18 juli.
Wel waren op dat moment overal de gele cocons te
zien die bij 1000-en wat hoger in de vegetatie aan
stengels van Rode klaver of Kruipwilg zaten. De
top van de vliegtijd viel rond 1 augustus, toen er in
derdaad enkele 1000-en 'bloeddrupjes' rondvlo
gen. Van de Westpunt tot en met de Stuifketel
snorden deze vlindertjes rond en zaten ze op de
bloemen van Rode klaver, Knoopkruid, Jakobs-
kruiskruid, rolklavers en Watermunt. Overal
waar rolklavers groeiden in kruipwilgvelden
(jaarlijks gemaaid in september) werden eitjes af
gezet.
In 2011 was het verspreidingsgebied op de
Hompelvoet weer verder uitgebreid en vlogen er
opnieuw duizenden vlindertjes rond. Aan de
noordzijde van de Hompelvoet kon worden vast
gesteld dat er heel wat Sint-Jansvlinders in noor
delijke tot oostelijke richtingen over het water
richting Goeree vlogen. Vanuit zo'n brongebied
van waaruit de vlinders uitzwermen naar de wijde
omgeving, kunnen allerlei nieuwe populaties ont
staan of bestaande versterkt worden.
Voorkomen elders
Zo werden ook elders op de rolklavervlaktes in
de Grevelingen populaties vastgesteld (Figuur 1).
Kaart met verspreiding Sint-Jansvlinder in de Grevelingen. Links een copulerend paar bij een cocon waar zojuist het
vrouwtje uitgeslopen is. Bovenuit de cocon steekt de zwarte pophuid van de uitgeslopen vlinder.
76
