c ZiL'
'Met de KLM naar Schouwen'
Kennismaking met Schouwen
De dagboekbewerking omvat de belevenissen
over een periode van 20 jaar, van 1931 tot en met
1950. Voordien bezoekt de in 1907 in Dordrecht
geboren Kooij ook reeds Schouwen. Teun Ros
molen bezit het gastenboek van de voormalige
eendenkooi van Ellemeet, waar Teuns vader
kooide. Dat doornemend zien we dat Kooij op 8
juli 1928 samen met Niko Tinbergen en Wim van
Dobben op bezoek kwamen. Zoals Kooij een
grote bij drage zou leveren aan de vogelfotografie,
hebben zijn metgezellen later veel betekend voor
de vaderlandse ornithologie, Tinbergen ook bui
ten Nederland. Voor die 8e juli 1928 staan ook de
naam en handtekening van J. van den Hoek uit
Kerkwerve in het gastenboek. Omdat die naam
bij latere bezoeken aan Schouwen terugkeert in
Een Haagse vogelaar,is aannemelijk dat de heren
samen op sjouw gingen.
In juli 1932 gaan Kooij en zijn vrienden drie
weekeindes achterelkaar. Voor zaterdag 2 juli
lezen we: 'Naar Schouwen gevlogen met de
KLM'. Het clubje fietst dan van Den Haag naar
Rotterdam-Waalhaven. Daarvandaan onder
hield de KLM toen een vlucht naar Haamstede.
De fiets gaat mee. Kooij fotografeert dat weekein
de op 'de Hil' (de Flaauwersinlaag). Een week
later is het weer prijs. Gevlogen wordt met de PH-
AUX, van waaruit Kooij de delta filmt, 's Avonds
zet hij in de Hil de schuilhut op, die hij de volgende
dag betrekt. Ze varen terug met de 'Stad Zierik-
zee' voor de somma van twee gulden en vijf cents,
inclusief de fiets. Alleen al bij die vaartocht slaan
bij schrijver de gedachten op hol. Wat zou ik die
reis graag nog eens maken...! Kooij c.s. krijgen
kennelijk de smaak te pakken want de zaterdag
daarop gaat het opnieuw naar Schouwen. In de
Flaauwers ringen ze dan Grote Sterns, Kokmeeu
wen en Scholeksters. De nummers van de aange
legde ringen staan in het verslag. Onder Zierikzee
zijn ze bij een nest van een Steenuil, waaronder
een dood jong ligt.
Zomer 1933 is het opnieuw Schouwen. Voor za
terdag 3 juni 1933 lezen we: 'met Pelk om 4.45 uur
per KLM naar Schouwen'. In de duinen bij Haam
stede fotograferen Vijverberg en Kooij Bergeen
den en Tapuiten. 's Maandags vliegen Pelk en
Kooij terug naar Waalhaven. In 1934 gaan de
weekeindtochten naar Texel en naar De Peel,
waar de laatste in Nederland broedende Goud
plevieren het doel zijn. Zomer 1935 is Kooij terug.
Hij bivakkeert dan tweemaal op Schouwen, waar
in de derde inlage een Mediterane Kapmeeuw
verblijft, die gepaard is met een Kokmeeuw. Nu
heet die soort Zwartkopmeeuw en is de soort 's zo
mers. tegenwoordig in de delta niet ongewoon.
-/
Gerard L. Ouweneel
Oe in 1997 overleden Haagse vogelfotograaf Frans Kooijmans onderhield een speciale band met
Schouwen-Duiveland. Kooijmans, voor zijn vrienden 'Kooij', kon genoeglijk vertellen over vogel-
tochten die hij met zijn metgezellen driekwart eeuw geleden naar en over het eiland maakten. De
oudste zoon Roald werkte de dagboeken van zijn vader uit. Het resultaat draagt als titel Een
Haagse vogelaar. De bundel geeft een dusdanig beeld van Schouwen, Nederland en de vogels van
ruwweg 80 jaar geleden, dat bij het lezen van Kooy's dagboeken de gedachten gemakkelijk aan
de haal gaan.
Detail uit Gastenboek Eendekooi Ellemeet. Kopie: Teun Rosmolen.
84
