Wordt de grote flamingo een 1
Nederlandse wateren?
Flamingo's
Flamingo's die permanent verblijven in Nederlandse en aangrenzende West-Europese wateren!
Een illusie, een hersenspinsel, te veel gekheid op een stokje? Dat flamingo's in Nederland gaan
broeden is helemaal niet zo'n gekke gedachte. De eerste flamingo's uit de Camargue zijn er
al en ze broeden in het Zwillbrocker Venn, net over de Duitse grens. Ik vind dat flamingo's,
met name de in Europa inheemse grote flamingo's, het verdienen door de mensen een handje
geholpen te worden met het vergroten van hun populatie in onze omgeving.
Foto: Jan Baks
Flamingo's en hun evolutionaire voorgangers komen al
meer dan 50 miljoen jaar voor op de aarde. Ooit leefden
er flamingo's aan en achter de kusten van alle continen
ten, en ook in ver in het binnenland gelegen ondiepe
binnenzeeën en meren vonden en vinden ze geschikte
leefgebieden. Geheel tegen allerlei te voorbarig getrok
ken conclusies en bij herhaling gedane beweringen in,
blijken klimatologische omstandigheden voor flamingo's
slechts een ondergeschikte rol te spelen bij de keuze van
hun leefgebieden; flamingo's kunnen heel goed extreme
warmte en kou doorstaan. De drie flamingosoorten die
leven in het Andesgebergte leveren daarvoor onweerleg
baar het bewijs. Flamingo's leven weliswaar voornamelijk
op breedtegraden die tropische en subtropische gebie
den markeren, maar dat betekent volstrekt niet dat zij
exclusief tropische vogels zouden zijn. Ook op tropische
breedten kan het 's nachts (streng!) vriezen in woestijn
achtige gebieden en op hoogvlakten. De (vaak zoute) me
ren in die streken vormen de hedendaagse flamingoleef
gebieden bij uitstek. Recente opgravingen hebben aan het
licht gebracht dat zo'n 4000 jaar geleden er flamingo's
leefden in Nederland. En dat hoeft in het licht van het
voorafgaande zeker geen verwondering te wekken.
Flamingo's waren en zijn pragmatische dieren die overal
op aarde leven waar niet te veel storing van prcdatoren
wordt ondervonden wanneer zij hun voedsel zeven uit
ondiepe wateren en op modderige vlakten hun nesten
bouwen. Moerassige gebieden in rivierdelta's en ondiepe
binnenmeren vormen de geschikte biotoop en destijds
voldeed het gebied van het huidige Nederland volledig
aan dit beeld. Maar het aanzien van Nederland en ook
van andere West-Europese landen maakte in de afgelopen
5000 jaar drastische veranderingen door. Uiteindelijk
verdwenen de meeste voedselrijke moerassige gebieden
die achter de kustlijn lagen en waarin flamingo's en
andere vogels voorheen zo goed gedijden. In die ver
anderingen speelde de mens een hele grote rol. In het
begin van de Nieuwe Steentijd (Neolithicum) leefde de in
omvang geringe bevolking in kleine groepjes. De semi-
permanente nederzettingen van de mensen maakten vol
ledig onderdeel uit van de natuurlijke omgeving. De men
sen leefden van de jacht en het verzamelen van eetbare
planten(-delen), vruchten, paddenstoelen, vogeleieren etc.
Er waren eerste aanzetten van een primitieve
20
