Een aangename onrust
Boekrecensie
Door de redactie
Boekrecensie is een rubriek waarin aandacht wordt besteed aan een recent verschenen boek
dat betrekking heeft op natuur en landschap. Lezers worden uitgenodigd de redactie te atten
deren op boeken die (bij voorkeur) handelen over onze werkgebieden en/of geschreven zijn
door auteurs die een relatie hebben met Sterna.
Als redactielid van het tijdschrift Vogels van Vogelbe
scherming Nederland begon Gerard Ouweneel (1937)
ruim een kwarteeuw geleden een column over vogelaars
en hun vogels. De eerste aflevering ging over een ver
jaarpartij in Schagen, die voor de gasten uitliep op een
excursie naar de steenarend die in de winter van 1979 in
de Wieringermeer verbleef. Erik van Ommen verzorgde
de tekeningen bij die columns en hij zou hebben voorge
steld ze 'Vlerkenstreken' te noemen, een titel met vier
lagen. Vogels ging vijf jaar door met de stukjes van Ge
rard, die meestal een anekdotische ondertoon hadden.
Andere natuurtijdschriften waaronder Sterna gingen
ze ook opnemen. In Sterna kreeg de rubriek de titel
'Op stap met...', een column die tot op de huidige dag
doorgaat. Aangevuld met nog niet eerder gepubliceerde
verhaaltjes gaf Het Vogeljaar tweemaal een bundel met
afleveringen uit, Vlerkenstreken en Vogelvrijwaarvoor
Erik van Ommen respectievelijk Elwin van der Kolk il
lustraties leverden.
Met de ruim 80 verhalen die zijn opgenomen in de bun
del Een aangename onrust heeft Ouweneel nu ruim 200
vlerkenstreken op zijn naam staan. De meeste verhalen
zijn nieuw, enkele verschenen eerder. Het zijn lang niet
allemaal luchtige stukjes over vogelaars en hun passie
vogels. We lezen autobiografisch getinte belevenissen
van 65 jaar geleden over Ouweneels eerste vogeltochten
rond Rotterdam en ervaringen die hij opdeed tijdens de
op dit moment in de steigers staande Sovon-atlas. Van
die afleveringen zette Sovon er graag een paar op de
atlassite.
De verhalen over recente reizen over de Atlantische Oce
aan en de zeeën rond Nieuw-Zeeland duiden erop dat de
schrijver houdt van zeevogeltochten. We lezen ook een
verslag van zijn tocht naar Taiwan en de Chinese kust
op zoek naar de Chinese kuifstern, een verhaal zoals
we eerder aantroffen in zijn boek Voor vogels de wereld
rond. Ondanks zijn gevorderde leeftijd trekt Ouweneel
nog steeds voor vogels de wereld in. Veel verhalen
spelen zich af in onze Delta, zodat de lezers van Sterna
zich ook kunnen voorbereiden op ontmoetingen met be
kenden van vroeger en nu, van Tom Lebret tot Kees de
Kraker, van Ben van der Velden tot vader en zoon Tanis
en Dirk van Straalen.
Een rode lijn die door Een aangename onrust loopt is
de teloorgang van in feite al de excursiegebieden waarin
Ouweneel sinds 1950 op sjouw was, te beginnen met
het nu geheel verstedelijkte IJsselmonde, gevolgd door
Rozenburg en De Beer. Daarna de sluiting van het
Haringvliet waardoor het karakter van de Biesbosch,
Hollandsch Diep en Haringvliet grondig veranderde.
Decennialang was de Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen
bij Numansdorp Ouweneels Tocal pitch', zoals hij dat
zelf graag noemt. Maar ook daar is het nu met de voor
vogels (en voor de auteur zelf) noodzakelijke rust en
ruimte gedaan. De windturbines en toekomstige dijk
verhoging en -verzwaring op 'zijn' Ambachtsheerlijk
heid Cromstrijen, evenals de toenemende recreatiedruk
op natuurterreinen, leidden tot weemoedig en bitter
gestemde hoofdstukken. Voor het laatste hoofdstuk 'Te
loorgang' stond de Kwade Hoek model, waar de schrij
ver voor het eerst in 1960 ronddwaalde. Vergeleken met
nu was dat een totaal andere Kwade Hoek. Op de cover
van het boek zien we langs de zeereep dribbelende
drieteenstrandlopers, geschilderd door Elwin van der
Kolk. Die aangenaam onrustige strandlopertjes passen
heel goed bij de inhoud van dit boek dat we van harte
aanbevelen.
Zie voor nadere gegevens van het boek de volgende
pagina.
De auteur in het najaar van 1960 als vogelringer op De Beer.
Foto: Karei Schot.
10
