Veranderend V<
Krammer-Volkerak
Het ecosysteem kraakte en morde, maar lijkt de laat
ste jaren steeds meer een nieuwe richting ingeslagen.
De ergste plagen van blauwalgen, witvissen en mug
gen liggen hopelijk achter ons. Daartegenover staat de
komst van nieuwe soorten en een enorme toename aan
biodiversiteit en ook biomassaliteit. In dit artikel ligt
de aandacht op de komst van deze nieuwe soorten en
aantalsontwikkelingen. Natuurlijk is het onmogelijk om
alles te behandelen en is het uitwerken van de cijfers
erg droge kost. Daarom nemen we u als lezer mee op
een tocht door het Volkerak.
Wanneer we het havenkanaal van Ooltgensplaat verla
ten, klinkt al snel de schelle roep van de ijsvogel. De
soort is al jaren niet meer weg te denken uit deze hoek.
Pijlsnel vliegt de vogel van ons af richting de Hellegats
platen. De ijsvogel voelt zich thuis in het kraakheldere
water met volop jonge vis als voedsel. De wilg op de
oever waar de ijsvogel zich in bevond heeft sporen van
vraat. Bevers!? Vanuit de Biesbosch en Hoeksche Waard
rukt de soort snel op en ook op de Hellegatsplaten heeft
de soort zich gevestigd.
Op de Hellegatsplaten vallen de enorme aantallen
brandganzen direct op. Met ruim 1300 paar de meest
algemene broedvogel van het gebied. Een gedekte tafel
voor de zeearend. Helaas nog niet broedend, maar wel
een vaste gast in het gebied. Vanuit de hoogspannings
masten overziet de majestueuze zeearend het gebied.
Het is er rustig, het bos wordt steeds ouder en voedsel
is er in overvloed.
Steltlopers en kustbroedvogels zien we er bijna niet
meer. De ooit kale slikplaten en oevers raken steeds
verder begroeid met planten, zoals moerasandijvie en
gele lis, die een zoet milieu kenmerken. Steeds meer
ontbrekende schakels in het zoete systeem die voor een
nieuwe 'balans' zorgen. De klagende roep van de zwart
kopmeeuw kwam in plaats van de vele visdiefjes die het
gebied ooit rijk was.
Richting de Dintelse Gorzen stuiten we al op enorme
groepen futen, middelste zaagbekken en eenden. Maar
op de Dintelse Gorzen hopen we andere nieuwkomers
te zien. Het gebied is al jarenlang gekoloniseerd door
vossen, de kans op een ontmoeting op klaarlichte dag
is groot. Maar in het gebied leven ook boommarters en
dassen (KNNV Roosendaal en persoonlijke observatie).
Sinds 2013 lijkt de das de gebieden aan de Brabantse
kant van het Volkerak te hebben gevonden. Dieren uit
een oude restpopulatie die over het hoofd is gezien of
Belgische dieren uit de omgeving van Kalmthout?
De Dintelse Gorzen zijn groot en robuust. Mysterieus
ook. Maar vooral zo anders dan de gebieden op de Flak-
keese oevers. Landschappelijk waan je je in een ver ge
bied ergens in Rusland of Scandinavië. De bossen wor
den doorsneden met grazige oude kreekrestanten, soms
verwacht je opeens oog in oog met een wolf, kraanvogel
of eland te kunnen staan. Hopelijk toekomstmuziek.
Qua broedvogels zijn de Dintelse Gorzen ook anders, er
broeden nog zomertortels en wielewalen.
8
Het Volkerak of Krammer-Volkerak staat in de aandacht. Het
maken door de afsluiting in 1987. Blauwalgenproblematiek,
die de laatste jaren onlosmakelijk verbonden lijken met dez<
cussie ging de natuur 'stiekem' zijn gang en zolang de ze dist
tige maatregelen kunnen we deze spontane ontwikkelingen 1
op dit watersysteem.
Boompiepers zijn er zeer talrijk. Daarentegen zijn nachtega
len overal talrijk, behalve in de gebieden aan de Brabantse
oevers. Door de aanwezigheid van vossen zijn ook ganzen
en andere grondbroeders opvallend schaars.
Via de Dintelse Gorzen belanden we op de Slikken van de
Heen. Een groot kunstnest voor de zeearend springt meteen
in het oog. Helaas nog onbezet, maar de aantrekkingskracht
van het gebied op zeearenden geeft hoop!
De vele eilandjes langs de Philipsdam geven het landschap
een bijna paradijselijke sfeer. Zeker gezien de vele vogels
die er zich ophouden. Richting de Krammersluizen broed
den dit jaar zelfs 88 paar lepelaars. Op de Plaat van de Vliet
is de ontwikkeling van het zoete milieu het best zichtbaar.
Rondom alle eilandjes bevindt zich een brede zoom met
riet. De baardmannetjes hebben het gebied al gevonden. Het
lijkt wachten op soorten als roerdomp en woudaap. Van
uit de uitkijktoren op de Krammersluizen is het uitzicht
adembenemend. Het is niet voor te stellen dat dit ooit een
kolkende zoute massa water is geweest.
