Opportunisme
Jonge zeearenden zijn opportuun in hun
voedselkeuze en ontwikkelen zich in de
vijf jaar tot aan hun volwassenheid tot
specialisten, niet alleen qua voedselkeuze
maar ook wat betreft hun jachtterrein.
Jonge zeearenden leren de eerste maan
den van hun ouders wat ze moeten eten
en vanaf augustus-september in hun eer
ste levensjaar staan ze er alleen voor. Ze
eten dan alles wat voor het grijpen ligt.
Zeearenden houden van gemak, vandaar
dat het in de zomer van 2016 zo druk
was met onvolwassen exemplaren. De
vogels keken vanuit de hoogspannings
masten neer op groepen jonge ganzen.
Deze werden nietsvermoedend opge
raapt door de zeearenden: veel eten en
energie besparen. Toen de jonge ganzen
op waren, werd overgestapt op meerkoeten en ruiende brandganzen. Het Krammer-Volkerak is de laatste jaren
het belangrijkste gebied voor opgroeiende jonge zeearenden. Ze hebben geen last van territoriale volwassen
zeearenden zoals elders in vogelrijke gebieden en er is zeer veel voedsel, ruimte en rust. Ringaflezingen tonen
aan dat de jonge zeearenden uit alle bekende broedgebieden in Nederland komen.
Keerzijde
Het verhaal van de zeearend lijkt een suc
cesverhaal, maar het heeft ook een beang
stigende keerzijde. Al is de groei specta
culair, toch verloopt de toename van het
aantal broedparen moeizaam. Verstoring
lijkt de voornaamste reden.
Zeearenden zijn enorm kritisch en ver
storingen in de broedperiode, tijdens de
nestbouw of zelfs in het verkennen van
een mogelijk broedgebied, kunnen funest
zijn voor succes. De afgelopen jaren zijn
voorbeelden hiervan talrijk. Als gevolg van
beheer of onderzoek is verstoring helaas
soms onvermijdelijk. Echter, door de
toename van recreatie en het steeds vaker
openstellen van natuurgebieden is de kans
op verstoring groter geworden. Wande
laars, watersporters, kanoërs, vissers en
(natuur)fotografen bezoeken in toenemend aantal de waterrijke deltanatuur. Een goede zonering met exclusie
ve rustgebieden voor broedvogels als de zeearend (en visarend) blijft essentieel. Toezicht Handhaving blijven
daarbij noodzakelijk. Die laatsten zijn vaak onterecht een sluitpost op jaarplannen. In de Biesbosch zijn voor
beelden van overtreders die bebording bij een afgesloten kanokreek negeren en daarmee onrust veroorzaken
bij het nest. Daarmee neemt het areaal geschikt leefgebied voor zeearenden af. Tiengemeten wordt alleen door
zeearenden bezocht als de grootste aantallen recreanten 'thuis zitten'.
Een andere bedreiging voor zeearenden is vergiftiging. Al twee jonge Biesbosch-arenden zijn opgeraapt met
vergiftigingsverschijnselen. Slachtoffer van uitgelegd vergiftigd aas, vermoedelijk bestemd voor vos of havik.
Het gebeurt jammer genoeg nog altijd! Beide vogels zijn na goed optreden van het Vogelrevalidatiecentrum in
Zundcrt weer vrijgelaten. Tot op heden groeien Nederlandse zeearenden op in zoete gebieden. Zij specialise
ren zich daar op prooien als zoetwatervis en zoetwatervogels. De huidige plannen om wateren als Zoommeer,
Krammer-Volkerak en Markiezaat te verzilten zouden op Nederlandse schaal een groot areaal aan potentieel
broedgebied wegnemen. In ons land is in zoute gebieden jaarrond onvoldoende voedsel voorhanden. Daarnaast
leven de zeearenden die in het buitenland in zilte gebieden broeden van prooidieren die hier niet voorkomen.
Bovengenoemde aandachtspunten zijn van belang als we in onze rijke delta getuige willen zijn van een verdere
kolonisatie van deze majestueuze roofvogel. Potentieel voldoende!
