Door Johan Everaers
Geen woord over roepende zwanen en zou de
dichter dat roepen hebben gehoord, dan had
hij dat ongetwijfeld in het gedicht verwerkt. Nu
lezen we over het geluid van vleugels en dat is
karakteristiek voor de zwijgzame knobbelzwaan
(Engels: Mute swan!).
De foto op de gedichtenpagina toont kleine zwa
nen op het ijs van de Geule tussen Oosterland en
Ouwerkerk. In 2015 stelde ik voor het eerst vast
dat die kreek door kleine zwanen werd gebruikt
als slaapplaats en de winter daarvoor in een in
laag. Voor de nacht benutten ze dus niet alleen
grote open gebieden zoals de Veermansplaat in
de Grevelingen, de noordoever van het Volkerak
of de Ventjager in het Haringvliet, maar slapen
ze zelfs in kleine rustige gebiedjes zoals het
Diepe Gat tussen Ouwerkerk en Zierikzee (mede
deling René van Lo).
Het maximum aantal kleine zwanen dat afgelo
pen winter tegelijkertijd op Schouwen-Duiveland
en Goeree-Overflakkee verbleef, was tot 1 febru
ari (de kopij-deadline voor Sterna) niet groter
dan 150. Het accent lag op Duiveland ten zuiden
van de Rijksweg. Wilde zwanen bleven trouw aan
de omgeving van Zonnemaire, waar ze samen
konden worden gezien met kleine zwanen. Mis
ter Bond, kleine zwaan 007T, toonde ook dit jaar
weer aan dat kleine zwanen op Schouwen-Dui
veland afhankelijk van rust en beschikbaarheid
van voedsel op diverse plaatsen verblijven. De
aantallen kleine zwanen nemen ieder jaar weer
wat verder af en dat is niet alleen een gevolg
van de krimpende populatie en de afname van
geschikte voedselbronnen wegens vroegtijdig
ploegen van aardappel- en bietenpercelen. Op
grond van ringaflezingen wordt de toename van
overwinterende kleine zwanen in Frankrijk en
Griekenland mede verklaard door de afname in
onze streken.
Literatuur
Carette, H., Jean Sibelius, opus 44, Sterna 3, jaar
gang 61, 2016.
Linnartz, E. en J. Everaers, James Bond op de
Slikken van Flakkee, Sterna 1, jaargang 57, 2012.
IrelandBirds, www.birdwatchireland.ie/Irelands-
Birds/Swans.
Tijsen, W., Kleine Zwanennieuws, internetnieuws-
brieven.
Yeats, W.B., Al keert het grote zingen niet terug,
Wagner Van Santen, 1999.
Yeats. W.B., The Wild Swans at Coole, The Little
Review juni 1917.
23
Ierlandin het westen, ongeveer zestig kilometer ten noorden van Lime-
ilde zwanen in Ierland is het aannemelijk dat de Wild Swans van Yeats
ide wild. zwaan (Cc), die behoort tot de IJslandse populatie, vliegt recht-
lrittann| maakt deel uit van dezelfde populatie als 'onze' kleine zwaan,
iele gedtht nog eens, dan denk ik dat het ook zou kunnen zijn dat Yeats
taling vjn Jan Eijkelboom lezen we:
roepentijdens de vlucht: een bekend fenomeen voor vogelaars die
zien èn>ooral horen vertrekken naar de slaapplaatsen. De twee regels
cwanen.in de oorspronkelijke versie blijkt er dan eigenlijk weinig twijfel
elzwanen zijn:
>gstreste-) van een perceel winterpeen tussen Zonnemaire en Noordgouwe.
