Schouwen-Duiveland
Wanneer op een zonovergoten zomerdag atalanta's, distelvlinders, witjes en zandoogjes je
tuin bevolken, dan stemt dat een ieder vrolijk. Ga je nauwkeuriger opletten, dan kom je er
achter dat er aardig wat meer soorten dagvlinders te scoren zijn. Maar je moet echt je best
doen om aan enige tientallen soorten te komen. Veel verder kom je niet, simpelweg omdat er
in ons land maar zo'n 70 soorten dagvlinders voorkomen, en dat is inclusief een groot aantal
zeldzame welke slechts op enkele locaties voorkomen...
Nachtvlinders in
Verrassende ver
Nachtvlinders
Hoe anders is dit met nachtvlinders! Daarvan
fladdert minimaal het tienvoudige aan soorten
rond in ons land. Reken je daar ook de micro's
bij, dat zijn de hele kleine, dan komen we op
een onvoorstelbaar aantal van ruim 2.400 soor
ten in ons land. En dat alles speelt zich voor het
overgrote deel af in de schemer of in het donker.
Gelukkig mag ook deze diergroep zich verheu
gen in een toenemende belangstelling. Tijd om
een tip van de sluier op te lichten, maar dan ook
niet meer dan dat. We doen dit aan de hand van
waarnemingen door mede-auteur Maarten Sluij-
ter die in 2016 op twee locaties inventariseerde:
een tuin aan de Repel 7 en het Slotbos, beide in
Haamstede.
Nachtvangen
Nachtvlinders komen op licht en op bepaalde
geurstoffen af. Speciale lampen en zogenoemd
'smeer' helpen bij de ontdekking van deze on
zichtbare, maar buitengewoon rijke nachtvlinder
wereld. De speciale lamp wordt gericht op een
wit, opgespannen laken of in een nachtvlinderval
gemonteerd. De andere methode is het maken
van een lokkend geurmengsel, de genoemde
smeer welke bijvoorbeeld op boomstammen
wordt gesmeerd. Deze substantie is meestal een
mengsel van alcohol, banaan, suikers en allerlei
toevoegingen. Bijna iedere nachtvlinderaar heeft
zo zijn eigen 'geheime' samenstelling.... In deze
bijdrage beperken we ons tot de twee vangstme
thoden met licht: het laken en de nachtvlinder-
val. De nachtvlinderval lokt met de genoemde
lamp de nachtvlinders die via een taps toelopen
de spiegel in een kist belanden. De kist is gevuld
met oude eierdozen waarin de vlinders zich te
ruste leggen.
Macro- en micronachtvlinders
Weliswaar niet wetenschappelijk, maar wel
praktisch is deze indeling. Microvlinders zijn
meestal kleiner dan macro's. Er is weliswaar
enige overlap, maar bij micro's is de voor
vleugellengte kleiner dan 10 mm. De macron
achtvlinders worden onderverdeeld in zo'n
twintig families. Zonder ze alle te noemen
zijn de bekendste en omvangrijkste de span
ners, uilen en pijlstaarten. Bij de micronacht
vlinders worden tot nu toe zo'n vijfenveertig
families onderscheiden. Daaronder min of
meer bekende als bladrollers, licht- en gras-
motten en mineermotten.
Vangsten en determinatie
Er is in totaal in 50 nachten gevangen, 47 in de
Repel in de periode juni t/m oktober en 3 nachten
in het Slotbos Haamstede eind juli. Het betreft
hier dus slechts een deel van het jaar (vangstdata
zie tabel 1). Toch zijn in die periode al ruim 250
soorten gedetermineerd! Naast algemeen voorko
mende soorten als huismoeder, zwarte-c-uil en
koolmotje, zijn er ook een paar heel interessante
vangsten te melden. Van alle soorten zijn door
Maarten foto's gemaakt. Eenvoudig te herkennen
soorten worden direct vrijgelaten. Minder bekende
soorten macro's en vooral micro's worden tijdelijk
in passende potjes gedaan. Na gefotografeerd en
gedetermineerd te zijn herkrijgen ook deze de
vrijheid.
Vermeldenswaard
Het voert te ver om alle soorten hier te presente
ren of te bespreken, zelfs niet in tabelvorm. We
beperken ons daarom tot wat vermeldenswaardige
vangsten. Van enkele opmerkelijke of fraai gete
kende soorten plaatsen we ook een foto.
34
