4
J
IÉ
Tegenwoordig biedt het havenplateau uitzicht op een
recente nieuwbouwwoning, die vanwege het ontwerp en
een hekwerk met bewakingscamera's de sfeer van vroe
ger volledig verpest. De welstandscommissie was ver
moedelijk al opgeheven. Rest niets dan de andere kant
op te kijken waar de Oosterschelde glinsterend de ogen
streelt. In de verte de Zeelandbrug en levendig scheep
vaartverkeer. Bij laag water een zee van vogelgeluiden,
het uitgestrekte slik vol wulpen, tureluurs, meeuwen en
bijna altijd wel een paar kleine zilverreigers. Aan de bo
venkant van het steile schelpenstrandje achter de muralt-
muur bloeit de hoornpapaver met exotisch gele bloemen.
3# fyi
Slikken
Bij de inpoldering van de Oosterlandpolder in 1354
bleef er van de brede geul die door het schor liep een
kreekrest over die simpelweg (De) Geul(e) werd ge
noemd. Op zijn Zeeuws uitgesproken de Heule en wan
neer je niet beter weet wordt die h ook nog eens stom,
zodat het d'eule wordt. Op sommige kaarten staat dan
weer Guil, waarschijnlijk afkomstig van een edele heer
met een Haagse tongval.
De Geule kreeg een functie in de afwatering van de pol
der, bij laag water werd het overtollige polderwater via
een sluis door de dijk geloosd op de Oosterschelde.
Aan het eind van de 14e eeuw werd bij de monding van
de kreek nog wat land gewonnen met het bedijken van
de Groot en Klein Beijeren Polder, ondanks de naam
waren het allebei twee hele kleine poldertjes. Heeft ook
niets met "beiers" te maken zoals ik wel eens dacht.
Beiers is Zeeuws voor (kruis)bessen, maar met bessen
heeft de naam niets van doen. In dit geval is het een
verwijzing naar de landsheer (graaf van Beijeren, een
voorvader van Jacoba van Beijeren) die toestemming
tot bedijking gaf. De sluis in de Oosterlandpolder ging
Oude Sluis heten en bij de sluis in de nieuwe zeedijk
werd een haventje gemaakt waarbij de buurtschap Viane
ontstond, ook wel geschreven als Vianen. Eeuwenlang
vormde het gehucht een onderdeel van de postroute
tussen Schouwen-Duiveland en Tholen vanwege de hier
aanwezige veerverbinding. In latere instantie werden
vooral landbouwproducten als suikerbieten verscheept.
Een jaar nadat op Schouwen een stoomgemaal bij Flaau-
wers werd gebouwd om het laag gelegen land droog te
malen, verrees bij Viane in 1878 net zo'n gemaal, in
dezelfde neoclassicistische stijl. Hiermee werd het water
uit de Geule opgepompt in een tijdelijke boezem die bij
laag water geleegd kon worden.
De spuikom die uit 1797 dateert is er nog steeds, maar
is na het in gebruik nemen van een nieuw gemaal dich
ter bij Ouwerkerk, in 1959 verondiept met baggerspecie.
Aanleiding voor dit stukje vormde mijn onderzoek
naar het voorkomen van de noordse woelmuis langs de
Oosterschelde. Die spuiboezem van Viane, met ruig brak
grasland en al jaren geen begrazing, leek mij bijzonder
geschikt voor deze soort. De hoge verwachtingen die ik
van het gebiedje had kwamen helaas niet uit. De veertig
uitgezette inloopvallen bleven tijdens de drie controle
rondes heel erg leeg. Buiten enkele bosmuizen en een
gewone bosspitsmuis werd helemaal niets gevangen.
Er was ook geen spoor van aanwezigheid van woelmui-
zen zoals pootafdrukken, loopgangetjes of keutels te
vinden. Overigens waren er hier tien jaar geleden door
de Zoogdiervereniging ook al geen noordse woelmuizen
gevangen, maar Jan-Willem Vergeer vermeldt bij een
inventarisatie in verband met dijkversterking de vangst
van 1 noordse woelmuis in 2006. Waarom het gebied zo
weinig in trek is bij noordse woelmuizen blijft voorlopig
een raadsel.
De zilte begroeiing zag er overigens prachtig uit. De
zeekraal had alle mogelijke kleuren van geel tot paars
rood en maakte de omgeving sprookjesachtig mooi. Dat
viel trouwens lastig te rijmen met de stank die uit de
modder rondom het ondiepe plasje opsteeg wanneer ik
daar liep.
yw -0.9
Librahjoeve
root
Beijeren
polder
jr Klein
yy Beijeren
Zuiddijk
polder
iane
PI 320
