Omdat Gerards gehoor tegenwoordig tekortschiet voor
de roep van een bladkoning deed Somer deze voor de
telefoon even voor. Toen de kinderen klein waren was
Gerard veel weg, vaak naar het buitenland voor zijn
werk en als reisleider of vertegenwoordiger van de
Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Vogels.
Daardoor hebben de kinderen in hun jeugd him vader
nogal eens gemist.
Dit jaar zijn Els en Gerard 50 jaar getrouwd en de vraag
komt naar boven: Wat is het geheim, dat je met zo'n
druk leven toch bij elkaar bent gebleven? Vogelaars en
vogelfotografen, dat wringt nogal eens met relaties. "Ik
denk", zegt Els, "dat het voor het grootste deel mijn
verdienste is dat we bij elkaar zijn gebleven. Gerards
charme en zijn overtuigingskracht gaven altijd weer de
doorslag en dan kwam het weer goed. Zijn moeder zei
vroeger eens tegen mij: "Laat Gerard vrij, anders raak je
hem kwijt". Maar ik weet nog goed, dat ik in 1986 voor
het eerst mijn eigen keuze maakte. Gerard was heel de
week weg geweest, ik zat thuis en wilde het weekend
een cursus volgen. Dat vond hij niet leuk, maar toen heb
ik voor het eerst mijn eigen weg gekozen en ben ik toch
gegaan. Achteraf is dat een goede stap geweest. Ik ben
een opleiding gaan volgen als yogadocente en ik geef
nog steeds yogales. Vanaf 1986 heb ik tien jaar lang
westerse astrologiecursussen gevolgd. Die hobby geeft
mij veel voldoening. Kortgeleden ben ik daar Human
Design-cursussen bij gaan doen. Beide disciplines gaan
over 'zijn wie je bent' of 'ken jezelf'. Daar geef ik ook zo
nu en dan workshops in. Een hobby waarin je mensen
ECHT ontmoet en voor mij zijn mensen belangrijker dan
vogels..."Gerard sluit het verhaal van Els af met: "Zon
der haar tolerantie had ik me niet zo kunnen ontwikke
len als vogelaar". Vogelen kan extreme vormen aanne
men, zoals honderden kilometers rijden of duizenden
kilometers vliegen om een bepaalde soort te kunnen
zien. In Gerards boeken staan hiervan voorbeelden te
lezen. Recent nog is hij in Papoea-Nieuw-Guinea geweest
om paradijsvogels te zien, onder het motto 'Nu kan het
nog en over een tijdje gaat het misschien niet meer'.
Die ongedurigheid, bang iets te missen of op de ver
keerde plek te zijn, is die er dan nog steeds?
"Ja eigenlijk wel, maar lichamelijke beperkingen zijn
thans wel belemmeringen. Onlangs kreeg ik een nieuwe
knie en het gehoor wordt minder. Daarmee heb ik wel
moeite. Als er vroeger een melding was van een bijzon
dere vogel ging ik er nogal eens op af, maar dan wilde ik
hem wel zelf ontdekken. Ik ging zeker niet naar andere
vogelaars toe om de betreffende vogel aan te laten
wijzen. Tegenwoordig ben ik daar voor mezelf wat mak
kelijker in.
14
Ze verstoren het wel eens voor de telescoopkijkers,
maar foto's zijn toch vaak doorslaggevend voor de
beslissing of het inderdaad die zeldzame soort is.
Bovendien zijn ze ook zeker bereid een foto af te staan
voor een publicatie. De kennis van de ornithologie is
sterk toegenomen en tegenwoordig zijn veel aspecten
zeker het domein van de professionals. Toch denk ik
dat de amateurs heer en meester zijn bij het determi-
natiewerk van vogels. Buiten de ornithologie zijn er
dan ook niet veel vakgebieden waar amateurs zo goed
kunnen samenwerken met professionals. Parallel met
de ontwikkelingen in de maatschappij zie je dat meer
vrouwen zich inlaten met de ornithologie. Het valt
niet te ontkennen dat dit een positieve ontwikkeling
is, zowel voor de gezelligheid als omdat vrouwen met
hun charme bij vogelbeschermingskwesties vaak meer
kunnen bereiken."
"Een mens raakt bij het ouder worden onvermijde
lijk gegijzeld door het verleden", citaat uit het meest
recente boek Ik moet de horizon om me heen zien.
Wat bedoel je daarmee?
"Als je 70 jaar vogels kijkt, kijk je zeker terug naar
hoe het vroeger was. Je hebt de landschappen zien
veranderen, de vogels zien gaan en andere soorten
gelukkig zien komen. Je ziet op steeds meer plekken
geen eindeloze horizon meer. Je weet hoe het Haring
vliet er uit zag toen er nog geen dammen en sluizen
waren. Ja, dan moet je uitkijken om niet cynisch te
worden. Recent kwam een dertigjarige bestuurder mij
enthousiast vertellen over het Droomfondsproject, hoe
mooi het Haringvliet zou worden als het Kierbesluit in
werking treedt. Het zou mooier worden dan het ooit
is geweest... Dan denk je wel 'Wat weet jij daar nu
eigenlijk van? Je weet helemaal niet hoe het vroeger
was.' En dan moet je oppassen geen verkeerde dingen
te zeggen. Mijn 'vroeger' is ook weer anders dan het
jouwe, daar moet ik begrip voor hebben. Mijn leven
lang heb ik vogels geteld in de Ambachtsheerlijkheid
Cromstrijen aan het Hollandsch Diep om gegevens te
leveren voor de bescherming van de natuur. En dan
wordt er nu door bestuurders een rij megawindturbi-
nes geplaatst. Tja, dat was wel een reden om met die
tellingen te stoppen, want waarvoor doe je het dan
uiteindelijk?
Vogels blijven me fascineren, zij zijn een symbool van
vrijheid, van zwerven en individualisme. Zelf voel
ik me ook al een leven lang een rusteloze vogelaar.
Net als vogels hou ik van vrijheid en zwerven over
de wereld, en het is mijn missie om vogels te blijven
beschermen en in deze dichtslibbende wereld een
bijdrage te leveren aan het in stand houden van de
ruimte voor vogels."
15
Met dochter Anne in de Donaudelta, mei 2018. Fotograaf onbekend
De Uevelingsvogel van Gerard: de visarend. Foto: Hans Gebuis
Visarend juveniel op Kroon Zalm. Foto: Hans Gebuis
ik
Visarend op Tongplaat. Foto: Hans Gebuis
