/yt
Scheelhoek
Goeree-Overflakkee
<~v£
Door Marijke van de Staak (Vogelbescherming Nederland)
Ted Sluijter (Vereniging Natuurmonumenten)
Je moet er maar opkomen: een vogelobservatiehut in de vorm van een reusachtig ei van de
grote stern. Uniek in zijn vormgeving en constructie, elf meter lang en acht meter hoog. Dit
bijzondere observatorium komt toch maar mooi in Nederland, op Goeree-Overflakkee!
Droomfondsproject Haringvliet
Zes natuurorganisaties zijn al een paar jaar ontzet
tend druk in en om het Haringvliet in het kader van
het Droomfondsproject Haringvliet. Het zijn Natuur
monumenten, Ark Natuurontwikkeling, Staatsbosbe
heer, Wereld Natuur Fonds, Sportvisserij Nederland en
Vogelbescherming Nederland. De laatste in deze rij is
verantwoordelijk voor het verrijzen van dit iconische
gebouw. De kosten van de bouw worden gedekt door
het Droomfonds van de Nationale Postcodeloterij, de
Provincie Zuid-Holland en het BPD Cultuurfonds.
Scheelhoek: vogelparadijs met broedeilanden
Direct achter de Haringvlietsluizen ligt aan de noor
drand van Goeree het door Natuurmonumenten beheer
de natuurgebied Scheelhoek. Vanaf voorjaar 2019 kan
je prachtig vogels kijken in dit vogelreservaat.
Binnendijks vind je hier een uitgestrekt rietmoeras.
Het is in de broedtijd het domein van honderden paren
rietzangers, rietgorzen, kleine karekieten en grauwe
ganzen. Maar ook flinke aantallen Cetti's zangers,
bosrietzangers, blauwborsten, sprinkhaanzangers en
baardmannen. Jaarlijks broeden er tevens verschil
lende paren bruine kiekendieven, waterrallen, kuif- en
tafeleenden.
Buitendijks, in het Haringvliet, liggen voor Scheelhoek
enkele eilanden. Deze zijn in de jaren '90 van de 20e
eeuw opgespoten om verloren gegane broedlocaties van
kustbroedvogels te compenseren. En met succes! Vrij
wel jaarlijks broeden er enkele duizenden paren van de
grote stern, maar ook veel visdieven, kokmeeuwen en
kleinere aantallen zwartkopmeeuwen. Het observato
rium verrijst op een landengte met zicht op slik, water
en de vogeleilanden.
26
Ontwerp
Vogelbescherming en Natuurmonumenten willen een
belevenis creëren die verder gaat dan een gewone
'vogelkijkhut'. In het Vogelobservatorium beleven
bezoekers de vogels, vissen en leefgebieden in het
Haringvliet van dichtbij. Het doel is om op recreatief,
technologisch, duurzaamheids- én architectonisch vlak
een heel bijzondere beleving neer te zetten. Het ont
werp is geïnspireerd op het ei van de grote stern. Dat
staat symbool voor de vruchtbaarheid van de Delta,
gezonde vogelpopulaties en genieten van de natuur.
Het reuzenei heeft een verdiepingsvloer waardoor zich,
eenmaal boven, een prachtig panorama ontrolt. Het ei
wordt bekleed met riet uit Scheelhoek en is te bereiken
via een tunnel van grasplaggen en tweedehands steen
schotten. De bezoeker wordt met een 'luisteroor' uitge
nodigd om in die tunnel ook de oren de kost te geven,
want via een toeter komen vogelgeluiden van buiten
versterkt binnen. Ook aan de vogels is gedacht: de tun
nel is uitgerust met nestelplekken voor oeverzwaluwen.
Vóór het ei wordt bovendien nog een drijvend broed-
eiland aangelegd om de broedvogels nóg dichterbij te
brengen.
Bouw en planning
We willen de vogels tijdens de bouw zo min mogelijk
verstoren. Daarom bouwen we alleen buiten het broed-
seizoen.
De bouw is in september gestart en de opening van
het ei volgt in het voorjaar van 2019, rond Pasen. De
bouw is te volgen via www.haringvliet.nu waar Camilla
Dreef, ambassadrice van Vogelbescherming en het
Droomfonds Project, het bouwproces laat zien in korte
filmpjes.
Beleef de omgeving
Natuurgebied Scheelhoek is met uitzondering van het
bos tot op heden niet toegankelijk voor publiek. Vooral
de kern, met het moeras en de grote kustvogelkolonie,
is daarvoor te verstoringsgevoelig. Dit deel blijft ook
niet-toegankelijk. Echter, met de komst van het obser
vatorium en het pad er naartoe wordt dit geweldige
gebied op een verantwoorde manier open gesteld en
wel zodanig dat de vogels niet worden verstoord, maar
mensen wel van de vogels kunnen genieten. Daarnaast
komt er een fiets- en wandelpad in het natuurontwik
kelingsgebied Zuiderdiepgors, aan de zuidgrens van
Scheelhoek. Ook komt er dankzij financiering van de
gemeente Goeree-Overflakkee een wandelpad vanuit
het Scheelhoekbos door een rand van het rietmoeras.
Dezelfde gemeente realiseert na 2020 aan de oostkant
van Scheelhoek een wandel/fietsoversteek over het
Zuiderdiep. Van daaruit wordt ook de Haringvlietdijk
richting Dirksland opengesteld voor wandelaars en fiet
sers. Het betekent een enorme impuls voor de Noor
drand van Goeree.
Vragen over observatorium of ontwikkelingen rond Scheelhoek: tsluijterSnatuurmonumenten.nl
27
m
«•td*bt •oftloxl kljkts
