rondkarren. In het peilhuisje nestelen soms zwaluwen.
Gezellig gezwatel, maar ook poep op ongewenste plaat
sen: de lusten maar ook de lasten!
De Christoffelnol wordt ook genoemd als tamelijk
ongerepte duiklocatie waar in het heldere, tot 10 meter
diepe water veel te zien valt zoals anemoontjes, zakpij
pen, oesters, krabben, zeesterren en zeenaalden.
Op de kaarten van topotijdreis.nl worden de problemen
waarmee cartografen worstelen duidelijk. De naam
geving van polders varieert sterk in de tijd. Hoewel
voor velen de heiligenstatus al bij de Reformatie was
afgeschaft, zien we dat voor polders soms pas eeuwen
later gebeuren. Zo werd de St. Christoffelpolder rond
1900 ontheiligd en gaat deze verder als Christoffel
polder. Een iets kortere naam komt voor de beperkte
schrijfruimte in zo'n kleine polder op de kaart goed
uit. Overigens lijkt dat niet de reden, want de aan
grenzende Noordnieuwlandpolder wordt tegelijkertijd
veranderd in Noordernieuwlandpolder al is daar nog
minder schrijfruimte voor. Zoals overal en ook onder
cartografen heb je rekkelijken en preciezen. Menigeen
houdt stug vast aan de schrijfwijze op de laatst be
kende kaart, waardoor een eenmaal gemaakte fout of
bewuste verandering blijft voortleven. Veranderingen
in spellingsregels worden nu eens wel en dan weer niet
gevolgd. Zelf zal ik het altijd over 'Dwars in de Weg'
hebben, maar anderen houden vast aan 'Dwars in den
Weg'. Dwarsche luitjes! Bij de herverkaveling na de
Ramp werden er op Schouwen nogal wat tussendijken
afgegraven, met name bij kleine en smalle poldertjes.
Dit om grotere en werkbare perceelsvormen te krij
gen voor de landbouw. Zo verdween de dijk tussen de
Christoffelpolder en de Noordernieuwlandpolder en het
dijkje tussen deze polder en de piepkleine Keetpolder
in de noordoosthoek. Omdat er dan geen zichtbare be
grenzing meer is, verdwijnt de naam Keetpolder van de
kaart en is de Noordernieuwlandpolder iets groter ge
worden. Hetzelfde lijkt ook met de Christoffelpolder te
gaan gebeuren nu deze voor de helft is volgebouwd. Het
huisjespark heet Bungalowpark Port Greve en de rest
van de polder wordt sinds 2000 voor het gemak maar
bij de Noordernieuwlandpolder getrokken. De naam van
de polder leeft zodoende slechts voort in zijn nol.
Wat verder oostelijk komen we bij de resten van de
Noordersluis, een vroegere spuisluis waar bij eb over
tollig polderwater in de Grevelingen geloosd kon wor
den. De vaart liep langs de tussendijk van de Noorder
nieuwlandpolder naar de zeedijk. Met de herverkaveling
is die afwatering verdwenen en ging het polderwater
naar een nieuw gemaal bij Den Osse. Ook verdwenen,
maar dan in 2017, is de Noordse woelmuis, die in 2011
nog wel bij de Noordersluis aanwezig was. Ondanks
het 'noordelijke karakter' van deze omgeving, werd de
Noordse woelmuis hier verdrongen door de rosse woel
muis.
/tf, .i
Sg&SStaC S X AL d
w X?y
- - -
/g£ÊY' rnB
BI In
Aanmonstering Christoffel Nol
Peilhuisje
Water, lucht en bootjes met links de Christoffelnol
Rotganzen vliegen van Dwars in de Weg de dijk over
Paalwerk Arendshoofd
De rosse woelmuis-bleek in 2017 talrijk langs het hele
dijkgedeelte. De verloedering had duidelijk toegeslagen:
het was een rosse buurt geworden... Alle gekheid op
een stokje, maar de aanplant van struiken en bomen bij
de vakantieparken en de spontane struweelontwikke
ling op de dijk hebben wel in het voordeel van de rosse
woelmuis gewerkt.
Vanaf de dijk is er een prachtig uitzicht over de Greve
lingen. Vlakbij ligt het eiland Dwars in de Weg, dat op
oudere kaarten ook wel De Plaete wordt genoemd. De
vroegere zandplaat kwam na de afsluiting van de Greve
lingen met de instelling van een vast peil voor een deel
permanent boven water te liggen en raakte geleidelijk
meer begroeid. Met begrazing door fjordenpaarden en
maaibeheer wordt de plaat door Staatsbosbeheer gro
tendeels open gehouden. Grote ratelaar, parnassia en
moeraswespenorchis gedijen hier uitstekend.
Het is al jaren een belangrijk broedgebied voor zilver
meeuw en kleine mantelmeeuw. Op de vooroeververde-
diging broeden verschillende paren grote mantelmeeuw.
In het vroege voorjaar kan het hier een heel gekrijs zijn
van al die meeuwen. Echter, enkele jaren geleden is hun
aantal van het ene op het andere jaar opvallend afgeno
men, onbekend waardoor.Begin mei is het levendig met
vogels bij Dwars in de Weg. Rotganzen poedelen in het
ondiepe water achter de vooroeververdediging, ze hoe
ven slechts de dijk over te vliegen om te gaan grazen op
een voedselrijk grasland in de Christoffelpolder. Nog een
paar weken opvetten en ze vertrekken linea recta naar de
noordelijke broedgebieden bij de Poolzee. Brandganzen
hebben hun broedgebied tot in Nederland uitgebreid en
doen het hier zelfs beter dan in het hoge noorden. Op
Dwars in de Weg nestelen ze graag in de meeuwenkolo
nie, dat is lekker veilig!
In de herfst zitten er vaak ijsvogeltjes op de randen van
boven water uitstekende betonplaten om in het ondiepe
water op grondeltjes te vissen. Ook oeverlopers laten
hier veelvuldig hun trillende roep horen. In het water
altijd wel wat meerkoeten, wilde eenden en in het win
terhalfjaar ook middelste zaagbekken, brilduikers en
dodaarsjes.
We eindigen de wandeling bij de loswal, waar nogal
eens een oestervisser ligt die hier zijn lading aan wal
brengt. Misschien aardig om eens te kijken of er nog
wat bijzonders tussen zit. Zo ontdekte Martijn Verweij-
en op het dek van de BRU 57 die aan de Grevelingen-
kant van de sluis bij Bruinisse lag afgemeerd, in 2015
al huisjes van de Japanse stekelhoorn. Mooie schelpen,
maar tegenwoordig een plaag op oesterpercelen in de
Oosterschelde. Hoe het in de Grevelingen met deze
exoot gesteld is weet ik niet. Wel dat de Filipijnse ta
pijtschelp, waarmee een kleine tien jaar geleden expe
rimenteel gekweekt werd in hangmandjes bij de Stam
persplaat, een talrijke soort is geworden die nu overal
in de Grevelingen voorkomt.
Zicht op de Christoffelnol vanuit het oosten
22
23
V t Jiv Lji.
M y A I
