Huismus
Geen geweldige zangers die huismussen, maar ze produceren een heel herkenbaar geluid dat
we als gezellig kunnen ervaren. Temeer omdat ze in groepsverband behoorlijk luidruchtig
zijn. Hoewel de woordenschat niet veel om het lijf heeft, weten ze met hun vrijwel constante
getjilp aan veel emoties uitdrukking te geven. Duidelijk hoe Twitter aan zijn naam gekomen
is...
Vroeger werden mensen er gek van en vonden ze het maar lastposten die de boeren schade
berokkenden. Het graan stond destijds een stuk langer op het land te rijpen en zwermen
mussen verorberden voor de oogst heel wat graankorrels. Gaandeweg kwamen er andere
oogstmethodes, het landschap werd grootschaliger, dakpannen lagen minder schots en
scheef, paard-en-wagen verdween, mensen hielden minder kippen, alles werd betegeld, er
groeide minder onkruid en insecten namen af. Ondanks hun grote aanpassingsvermogen ging
dat alles de mussen niet in de koude kleren zitten, zodat de aantallen na verloop van tijd flink
afnamen. Alarmerende berichten daarover maakten dat mensen toch weer wat meer bewust
naar mussen keken en de waardering groeide. Ook wij (de Krakertjes in Burgh) waren erg in
onze sas met het constante getjilp van rond de dertig mussen bij de achterdeur. De daar
aanwezige combinatie van een altijd groene bos bamboe met daar tegenaan een stekelige
meidoorn heeft op mussen en spreeuwen een grote aantrekkingskracht.
Op zich lijkt het nu weer wat beter met de mussen te gaan. Misschien dat er minder sterfte is
onder de jongen door de mooie zomers, al schijnen ze dit jaar tijdens de hittegolf in juli ook
letterlijk van het dak te zijn gevallen. In elk geval zag ik langs de weg op Goeree voor het
eerst sinds lang weer een zwerm mussen uit een graanveld komen.
Bij mij thuis is het nog altijd onduidelijk waar al die mussen nestelen. Af en toe maken ze
nesten in de klimop tegen de zijkant van het huis of enkele onder een gebroken dakpan bij de
buurman. Zo n mussengroep heeft kennelijk een behoorlijke actieradius.
Voor mij vormen ze een gewaardeerde hulp bij de bestrijding van bladluizen, die ze aan hun
jongen voeren. Minder is het, dat ze in perioden van droogte ook graag van de malse
blaadjes van jonge bietjes, sla en andere groentes snoepen. Insectengaas eroverheen helpt
veel problemen de wereld uit.
Grappig maar ook lastig zijn onze "schoorsteenvegers". Zo nu en dan klinkt er geritsel van
fladderende vleugels in de pijp van de houtkachel in het huis. Na verloop van tijd belandt er
dan een mus voor het raampje van de kachel. Met aan de ene kant de gordijnen dicht en aan
de andere kant de ramen wijd open kan het kacheldeurtje geopend worden en snort de mus
zijn vrijheid tegemoet. Toch kan er een paar uur later alweer een mus, waarschijnlijk
dezelfde, in de schoorsteen zitten en dat gaat nu al jaren zo. Meestal zijn het vrouwtjes, maar
ook wel eens een mannetje. Onduidelijk hoe het komt dat zo'n mus in de schoorsteen
belandt en wat ze er zoeken. Gaat het om nestgelegenheid, zitten er insecten of is het de
opstijgende warme lucht uit het huis? Makkelijk om er in te komen is het niet omdat de
bovenkant van de pijp deels is afgesloten met een kap. Een enkele overleeft dit avontuur
niet, want soms is er niemand thuis.
Huismus, staatsieportret van een echtpaar. Foto: Henk Harmsen
50
51
