5
Turkse tortel
Niet mijn meest favoriete soort. Het
is dat Henk deze grappige foto's
had, anders was deze duif met zijn
irritante lachje er niet in gekomen.
Zo af en toe zag ik wel eens Turkse
tortels in mijn tuin, maar toen we
nieuwe buren kregen met open
kippen- en konijnenhokken waar
voor brutale rakkers wat te halen
viel, nam hun aantal snel toe. Een
dagelijkse zwerm van wel twintig
tot veertig kauwtjes en Turkse
tortels wist wanneer het voedertijd
was. Dat is het beeld dat we overal
zien: bij locaties met voedsel
pleisteren vaak grotere aantallen.
Plaatsen waar graan over wordt
geslagen zijn het meest in trek en
ook het populaire voeren van vogels
in tuinen zal de tortels geen
windeieren hebben gelegd. Het is
dan ook vooral de bebouwde
omgeving die deze vogels trekt. In
natuurgebieden zie je ze heel
weinig, eigenlijk alleen aan de rand
daarvan wanneer nabijgelegen
boerderijen geen geschikt
broedbiotoop bieden.
Geregeld proberen ze te broeden in
de meidoorn bij mijn achterdeur.
Naast het liefdesspel en getortel is
het gesleep met takjes een favoriete
bezigheid. Niet dat dit uitmondt in
grote en stevige nesten, want de
takjes dwarrelen meestal net zo snel
omlaag als ze worden aangevoerd.
Veel meer dan een doorkijkvloertje
wordt het doorgaans niet. Niet voor
niets heeft de vredesduif een takje
in zijn snavel: de wil om er iets van
te maken is bij duiven volop
aanwezig, helaas komt er in de
praktijk vaak weinig van terecht. In
al die jaren nog geen kuiken
grootgebracht. Elders moet het beter
gaan.
Bij de Nationale Tuinvogeltelling ston
den ze in 2019 met een totaal van bijna
60.000 getelde vogels op de zevende
plaats. Op Goeree-Overflakkee is de
'soort opvallend talrijk, blijkt uit de
kaart van de tuinvogeltelling.
Bijzonder dat deze van oorsprong
Oost-Aziatische vogel in de vorige
eeuw vanuit Turkije, dat een paar
honderd jaar eerder gekoloniseerd was,
heel Europa en Noord-Afrika
veroverde. In 1948 werd de soort voor
het eerst waargenomen in Nederland en
twee jaar later volgde het eerste broed-
geval. Dat alles op eigen kracht, dus
hier geen invasieve exoot. Erg schuw
zijn ze niet zoals uit de foto's van Henk
blijkt. Ze schurken dicht tegen de
mensen aan. Ergens wil je dat dieren
een beetje afstand houden. Een glimp
van een schuwe vogel opvangen is
spannender dan een merel die
nauwelijks opzij gaat, ze moeten niet al
te tam of te talrijk worden. Leuk zo'n
zwerm kauwtjes rond de toren, maar
niet in de notenboom in mijn achter
tuin. Het Nimby-syndroom (not in my
backyard) leeft in meer of mindere
mate in ieder van ons.
Een nauw verwante en sterk gelijkende
soort die in volières gehouden wordt is
de lachduif, van origine een Afrikaanse
soort. "Roepertjes" noemden we die
vroeger. Lachen en roepen is ook wat
de Turkse tortel heel veel doet. Totdat
ze het lachen is vergaan en je een
heleboel lichte veertjes ziet waaien
door de tuin. Turkse tortels vormen
namelijk een favoriete prooi van
sperwervrouwtj es
Dat zal niet de belangrijkste reden zijn
dat de aantallen weer wat afgenomen
zijn. Wellicht delven ze het onderspit
bij de concurrentie met de grotere
houtduif, nu veel meer een tuinvogel
dan voorheen.
Turkse tortels in de stad. Foto's: Henk Harmsen
14
15