ZADELLIBELLE1
Libellen
Goeree-Overflakkee
11 H
i v
I
1
- 1
Ei-afzettend paar zadellibellen in de Middelduinen. Foto: Esther de Jong
Op 15 juni 2019 meldde een opgetogen Johan van 't Bosch in de appgroep van (voormalig) Alphense vogelvrienden
dat hij die ochtend een zadellibel {Anax ephippiger) had gevonden in de duinen bij Hoek van Holland. De zadellibel
heeft een enorm verspreidingsgebied dat het hele Afrikaanse continent bestrijkt en doorloopt tot in Centraal-Azië
en India. De soort onderneemt massaal trekbewegingen op zoek naar tijdelijke moerasgebieden en plassen. Een col
lega van Ken Kraaijeveld filmde eens een dagenlang voortdurende stroom zadellibellen langs de kust van Maurita
nië (zoek op You Tube naar "anax ephippiger Banc d'Arguin"). Bij dit soort trekbewegingen komt de soort regelma
tig ver buiten zijn normale verspreidingsgebied terecht. Zo zijn er waarnemingen uit Japan, het Caraïbisch gebied
en de Faeröer eilanden (Kalkman Monnerat 2015). Op IJsland is het zelfs de enige libel die er ooit is gevonden
(Dijkstra 2006). In Zuid-Europa wordt de soort regelmatig vastgesteld, maar in Nederland was het tot voor kort een
uiterst zeldzame soort. In de herfst van 2018 ontstond er een 'twitch' toen er eentje op Texel werd gevonden en een
hoop belangstelling trok onder de daar aanwezige vogelaars. Dergelijke samenscholingen van op zeldzaamheden
beluste lieden zijn bij vogels al jaren een bekend verschijnsel. Ook bij zeldzame libellen gebeurt dit de laatste jaren
regelmatig, maar dit zal één van de eerste keren zijn geweest dat een insect zo massaal 'getwitcht' werd.
Waarneming in de Middelduinen
Terug naar 15 juni. In de discussie die op Johans enthousiaste melding volgde, werd geopperd dat de duinen van
Ouddorp wellicht ook wel een goede plek voor deze soort zouden kunnen zijn. Ken was op dat moment in Ouddorp:
"Ik ga morgen wel even kijken." Zo gezegd, zo gedaan. De volgende ochtend togen Ken en Esther de Jong vol goede
moed richting de Enden, gewapend met vlinderkijker, fototoestel en libellengids. Het enige probleem was dat Ken van
zijn leven nog nooit een libel gedetermineerd had. Maar de zadellibel moest een kenmerkend blauw zadel hebben aan
het begin van zijn achterlijf, dus dat moest goed komen.
"Bij de Enden vonden we wat juffers en een enkele libel die veel te ver weg vloog. Pas in de Middelduinen kwamen we
bij een uitgegraven valleitje waar door alle regen van de voorgaande dagen water in stond. Daarboven vloog een grote
libel. Deze bleek een blauw zadel te hebben. Dat moest er dus eentje zijn. Kat in het bakkie. Ondertussen stond Esther
nog te worstelen om haar camera in stelling te brengen. Toen dat gelukt was, kon zij een paar foto's van de vliegende
libel maken. Deze werden gedeeld in de appgroep. Johan reageerde gelijk. "Helaas geen zadellibel, maar een zuidelijke
keizerlibel Anax parthenope). Ook bijzonder. Goed bezig!" We zochten door. Aan de overkant van het plasje vloog
een andere libel die een geheel blauw achterlijf leek te hebben, maar waaraan'door het tegenlicht verder weinig te
zien was.
24
ïSjsSB "i-11B v L
■tf
gin
