Licht VO40/ (te/ %e&
Zeevonk
Goeree-Overflakkee
Door Peter Jelier
Onder vissers bekend als 'licht van de zee', in het Latijn als Noctiluca scintillans en voor de
rest van Nederland beter bekend als zeevonk. Op tv en in de krant ziet u dikwijls dat het
wordt waargenomen op de Waddeneilanden en bij Katwijk. Maar ook rond de Brouwersdam
kunt u op zomeravonden dit mooie fenomeen zelf waarnemen. Kijk in de kom bij de trailer
helling aan het begin van de dam.
Zeevonk is een relatief grote eencellige soort alg die
zich voedt met kleine visseneitjes en plankton. Hij
ziet er onder een microscoop uit als een doorzichtig
ballonnetje met een staart aan de achterkant. Dit
zorgt ervoor dat hij ook wel zweephaardiertje wordt
genoemd. Bij schrikreacties beschermt de alg zich
met een chemische reactie waardoor hij licht gaat
geven. Deze gloed is meestal blauw of groen. Over
dag kan de alg te zien zijn als een oranje kleur in het
water.
De schrikreactie is eigenlijk een bescherming tegen
vijanden, maar wordt ook bijvoorbeeld door golfslag
veroorzaakt. Dit zorgt voor lichteffecten in de bran
ding, rond golfbrekers, in voetsporen van strand-
wandelaars en rond mensen die zwemmen in de zee.
Het verschijnsel komt voornamelijk voor in ondiep
water.
Zeevonk zie je niet op bestelling, maar juist die
ongrijpbaarheid maakt het tot zo'n bijzonder fe
nomeen. De beste kans om het te zien is met mooi
warm weer, niet te veel wind en geen storende maan.
Bewolking maakt niets uit omdat de alg zelf licht
geeft. Hij is vooral ook met afgaand tij te zien.
Wacht wel tot het goed donker is, in juli dus pas
vaak na middernacht. Steek uw handen in het water
en spetter wat in de rondte. Als de zeevonk er is ziet
u het gelijk oplichten. Loop langs de stenen, kijk op
het zand en kijk in de branding. Loop bij afgaand
water over het nog natte zand en mogelijk ziet u het
zelfs rond uw voeten oplichten.
De foto bij dit artikel was een bijzonder fenomeen
dat we laatst zagen. Op een stuk drooggevallen
strand bleef een klein stukje oplichten. Nader onder
zoek wees uit dat er zeevonk onder een aangespoeld
kwalletje lag dat schijnbaar nog net leefde. Met zijn
tentakels en samentrekkingen activeerde het de
zeevonk die daardoor oplichtte. Uiteindelijk werd de
structuur van de kwal zichtbaar.
Heb je vakantie en heb je tijd ga dan eens kijken.
Als je geluk hebt vind je het: je krijgt er geen spijt
van.
Heb je in zeevonk gestaan of gezwommen, neem
dan wel even*een douche of spoel je af met zoet wa
ter. Zwemmen in de bloei is op zich niet gevaarlijk,
Kwalletje. Foto: Edwin van Balen maar wel kan er na afloop huidirritatie ontstaan.
Foto: Ellen van den Doel
26
