1
X
LEPEL/V'
WOUT s
tel
A R
v
-Z
r-AA.-^ ÖBH
Li-
“De eerste bekende waarneming
stamt van 27 november 1937.
Toen werd één exemplaar
gezien door de NJN"
r;v ’W
I. I
1
hV
<1
A4
-
16
STERNA DECEMBER 2022
"i
TEKS1 TED C.J. SLUIJTER
FOTO MAARTEN SLUIJTER
augustus 2004. Daarna volgden broedgevallen in de
Boswachterij Westerschouwen (2005), De Maire bij
Oosterland (2007), Schelphoek bij Serooskerke (2009)
en het Dijkwater (2011). Op grond van waarnemingen
wordt de huidige populatie op Schouwen-Duiveland
geschat op 10-14 broedpaar (Meininger 2022).
Dit verhaal gaat over WoutWout is een
spoonbill. De ervaren lezer denkt nu natuurlijk
direct "Ah,de Platalea leucorodia!", maar zo
ervaren ben ik niet. Ik maak wel graag foto's
en kwam er achter dat Wout dus gewoon een
lepelaar is. Maar wel een bijzondere. Wout is
namelijk een lepelaar met een zonnepaneel, dus
een soort Platalea solis.
Wout is niet, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Bob,
helemaal doorgevlogen naar Portugal. Nee, hij zit
in de omgeving van Viane op ons mooie Schouwen-
Duiveland. Camera opgeladen, (v)echtgenote Jessica
mee in ons oude busje en richting het mooie Viane.
We hoopten dat de gps-locatie nog zou kloppen. Deze
wordt om de drie uur ververst en op de app was goed
te zien welke vliegbewegingen Wout in de afgelopen
weken gemaakt had. Hier moest het ongeveer zijn.
Daar was een sloot en heel in de verte zagen wij iets
wits zitten. Na wat verwoede pogingen en gekruip
onder afzettingen en over hekken heen, probeerde
ik de sloot te bereiken en kon ik een glimp van Wout
opvangen. Hij zat met drie andere lepelaars in een
sloot langs de Hoge Zandweg. Maar Wout was op zijn
hoede en voordat ik een goede foto kon maken vloog
hij weg. Wij wilden in de buurt blijven en besloten te
gaan zwemmen bij het strandje van Viane.
Een paar uur later zag ik op de app dat hij verderop
zou zitten in een andere sloot.Met alle opgedane
kennis uit mijn diensttijd in 1969 besloop ik Wout,
die nu alléén zat, zeer behoedzaam. Op de foto! Niet
superscherp, maar voldoende om aan de zender te
zien dat het hier écht om Wout ging. En natuurlijk heb
ik deze observatie netjes ingevuld op de betreffende
app. Een spoonbillweer wat geleerd.
CONCLUSIE
J
In slechts énkele decennia kan er veel gebeuren met
een soort en een populatie, door het verbieden van
bepaalde bestrijdingsmiddelen bijvoorbeeld. Maar ook
het langzaam maar zeker ouder worden van bossen
zoals rond de kreken bij Ouwerkerk en Schelphoek,
waardoor die aantrekkelijker zijn voor boombroeders
als de havik. Waarnemen van de havik berust vaak
op toeval. Bij een prooivlucht dwars door geboomte
bijvoorbeeld, of een thermiekend exemplaar op de
telpost Westenschouwen. Meest spectaculair is wellicht
toch het geluid dat zij voortbrengen in de broedtijd:
luid ‘kokkerende’ exemplaren zijn dan niette missen.
w 1
L
SITUATIE OP SCHOUWEN-DUIVELAND
De eerst bekende waarneming stamt van 27 november
1937. Toen werd één exemplaar gezien door de NJN
(NJN 1938) bij Slot Moermond. In de jaren ’60 van de
vorige eeuw daalde in ons land de stand van roofvogels
door gebruik van landbouwbestrijdingsmiddelen als
DDT en Parathion. Uiteraard ontkwam de havik niet
aan deze misère. Na het verbod op het gebruik van
deze middelen kroop de populatie uit het dal. Opval
lend was de constante aanwezigheid van een havik van
1975 tot ver in de jaren ’80 op de Kop van Schouwen.
Het betrof hier echter een ontsnapt exemplaar met
belletjes aan de poten (St.i9:6o en St.2772). In die
tijd werden ook incidenteel enkele trekkende exempla
ren waargenomen. Vanaf midden jaren negentig nam
het aantal waarnemingen van de soort in geschikt
biotoop toe. Het eerste gedocumenteerde en succes
volle broedgeval vond plaats in 2004 in het Watergat
bij Renesse (Sluijter de Kuiper 2005). In het nest
vonden wij toen een flink aantal afgekloven poten van
kraaiachtigen zoals de kauw. Misschien vond dat jaar
ook een broedgeval plaats in het Krekengebied Ouwer
kerk; in 2003 werden baltsende vogels gezien, gevolgd
door de waarneming van een juveniele vogel op 30
Wout heeft dat mini-paneeltje nodig om zijn zendertje
op te laden, want Wout is ooit uitgerust met een klein
gps-zendertje op zijn rug. Op de site van De Werkgroep
Lepelaar en via de app Animal Tracker’ kwam ik hem
op het spoor. Daar ook ontdekte ik het verhaal van
Wout en zijn medelepelaars.
1 ;.jfl
TV 1
l'H '3?
i. i L
•Ss W
1
•-
O
Zp" 1/
DECEMBER 2022 STERNA 17
1
- TEK^T RUDYXPRAGER;
A V
Havik V
V Animal tracker Wout
A Wout&QR-code website
Werkgroep Lepelaar
te
f
o e
CD
B rui ri i s se
Krabben»
‘Sint-Annaland
- Nieuwerkerk 1
Z -
f
a r
