10
De meesterlijke foto van Riemens laat
duidelijk pilaar en kapiteel zien met
daarachter in de zijwand van het Onze
Lieve Vrouwekoor aangebrachte
raampartij waarvan in Nederland
nauwelijks voorbeelden te vinden zijn.
Langs de oude Zeeuwse kerken" zegt
hiervan: ,,Het Onze Lieve Vrouwe koor
dat rond 1500 van een ziende kap (d.w.z.
een kap met een open constructie) werd
voorzien heeft in zijn noordgevel een uit
één grote en vier kleinere cirkels
samengesteld venster, dat in de tweede
helft van de 14e eeuw werd aangebracht.
De grafkelder die onder een van de
scheibogen tussen de koren werd
aangetroffen bevatte een bakstenen
sarcofaag die aan de binnenzijde met rode
aardverf beschilderd was, maar door
aanraking met de lucht zijn de
schilderingen vergaan. Ontroerend mooi
is het in de scheidingsmuur tussen de
koren voorkomende sacramentshuisje
(afbeelding 15). Het is een kerkje in het
klein met tympaan en gotische
raampartijen.
Van Swigchem heeft ons geleerd dat
vooral in de middeleeuwen de kerken
gemeenschapshuizen waren. Zij werden
voor verschillende doeleinden gebruikt. Ik
kan me voorstellen dat de apostelfiguren
een zekere rust gaven aan een geprangd
gemoed, terwijl de fratskoppen op hun
manier kleur aan het leven gaven met de
bedoeling niet al te rechtvaardig te zijn.
De fratskoppen moeten tegenover hen
ook met een sardonische lach de twee
herenbanken hebben bekeken, een uit
1624, een Lodewijk XV-stijl uit circa 1770
(afbeelding 16 en 17).
Zoals men weet hebben de ambachtsheer
lijkheden in de geschiedenis van Zeeland
een grote rol gespeeld. Er waren heren en
vrouwen die bijzonder veel voor kerk en
heerlijkheid deden en doen; zij droegen bij
voor orgel en doop- en avondmaalzilver.
Bij de verfraaiing van het interieur werden
ook hun eigen zitplaatsen in de kerk niet
veronachtzaamd. Op de fraaiste bank
wordt het wapen van Kloetinge
geflankeerd door de wapens van de
ambachtsheren.
Het orgel werd in 1787 in opdracht van de
ambachtsheer mr. Willem van der Bilt
door Hendrik Hermannus Hess te Gouda
gebouwd (afbeelding 18). Kluiver heeft er
op gewezen dat het orgel zich
oorspronkelijk tegen de koorboog
bevond. Het ontwerp was geheel op deze
plaats afgestemd en Kluiver vervolgt: ,,De
orgelkas is van een prachtige harmonische
vormgeving en decoratie in Louis XVI-
stijl. Ter weerszijden van de orgelkas
draagt een ramskop een lint met muziek-
trofeeën." Verder wordt ook het
beeldhouwwerk geroemd. De kleur van
het orgel was in oorsprong
imitatiemahonie, roodbruin met vlammen
en nerven, een in die tijd gebruikelijke
manier van beschilderen van orgels. Een
18. Gezicht op het orgel vanuit het hoofdkoor, rechts de ambachtsherenbanken
19. Apostelbeeldje in de kerk te Kloetinge
