c t J J 14 Koor. ligging aan de buitenkant van de stadskern, is evenals de grootte van de kerk, toch iets bijzonders. Toen de kerk eenmaal voltooid was, werd tegen de westmuur van de aan Sint Nicolaas gewijde kerk, een orgel geplaatst. Kluiver heeft over dit belangrijke orgel interessante gegevens meegedeeld. De orgelbouwers Hendrik en Nicolaas Niehoff bouwden in Zeeland in de periode 1549-1557 drie nieuwe instrumenten: in 1549 voor de St. Lievensmonsterkerk te Zierikzee, te Goes in 1555 voor de Maria Magdalenakerk en een in 1557 voor de kerk te Brouwershaven. De vergelijking met andere orgels heeft met volstrekte zekerheid aangetoond dat het orgel in de St. Nicolaaskerk aan de orgelbouwers Niehoff kan worden toegeschreven. Het jaartal 1557 wijst uit dat het orgel vóór de reformatie niet lang dienst heeft gedaan. In 1576 ging de stad over naar de prins van Oranje en werd, aldus Kluiver, het orgel het zwijgen opgelegd. „Het behoorde echter tot de eerste orgels in de provincie die weer voor niet-kerkelijk gebruik in orde werden gebracht. Op 21 februari 1588 besloot de vroedschap de schoolmeester Andries van Donne niet opnieuw te benoemen, maar om te zien naar een schoolmeester-organist „alsoo men d'orgelen prepareert". Mocht de stad zich in de 17e eeuw nog in een betrekkelijke welstand verheugen, anders werd het in de 18e eeuw. Kerkgebouw en orgel deelden in het verval. In het midden van de eeuw moest de provincie bijspringen om het dak van de kerk te laten vernieuwen. Ook bleek een grote reparatie aan het orgel noodzakelijk. De daarop volgende grote reparatie vond plaats in 1826. De Kanter en Ab Utrecht Dresselhuis beschrijven in die tijd Brouwershaven aldus: „Eene stad van den tweeden rang, doch tevens een open vlek, zonder poorten, die in 1820 zijn afgebroken: zij ligt 2.30 uur noordwaarts van Zierikzee, en heeft eene haven en binnenhaven, welker eerste in het zoogenaamde Brouwershavensche gat uitloopt." Over de kerk schrijven zij: „De kerk is een gebouw van grijze oudheid; zij wordt Kapitelen met figuren in het koor.

Tijdschriftenbank Zeeland

Bulletin Stichting Oude Zeeuwse kerken | 1979 | | pagina 14