21
De berichten over vroeger kerkgebou
wen zijn uitermate summier. Zo staat in
de Chronijk van Zierikzee door J. de
Kanter Phil.z.(uitgave 1794) onder het
jaartal 1466: "De Bliksem zette de Kerk
in vlam: zij wierd deerlijk gehavend."
Met deze korte mededeling moet men
het dan maar doen; bewijzen voor het
bestaan van die door hemelvuur ge
troffen kerk waren verder moeilijk te
produceren.
En om alles zo mogelijk nog gecom
pliceerder te doen zijn, is ons boven
dien een mededeling overgeleverd van
mr. J. Berman, die in een door hem
samengesteld boekje (uitgegeven te
Alkmaar in 1834) schreef, dat na de
grote kerkbrand een "fondament in
eene cirkelvormige rigting" was ont
dekt...
Het is drs. J.F. van Agt geweest, die in
een uitvoerig artikel in het Bulletin van
de Koninklijke Nederlandse
Oudheidkundige Bond in 1971 de vraag
heeft opgeworpen of wellicht sprake
zou kunnen zijn van "een centraalbouw
naar Akens model in Zierikzee".
Vragen waren er dus genoeg; even zo
vele redenen om eens in de bodem van
dit zeer oude Zierikzeese stadsgedeelte
voorzichtig "af te tasten" of misschien
funderings-, respectievelijk muurresten
ons meer inzicht zouden kunnen ver
schaffen in de plaatselijke kerkgeschie
denis.
Hoewel de resultaten van enige maan
den opgravingswerk t.z.t. nog in meer
uitvoerige vorm zullen worden ver
werkt, kan reeds nu een zeer voorlopige
balans worden opgemaakt.
Zonder overdrijving mag worden vast
gesteld, dat het bodemonderzoek in
belangrijke mate heeft bijgedragen tot
vermeerdering van kennis aangaande
de DRIE kerken, die aan het huidige
neo-classicistische bouwwerk vooraf
gingen. Bijzonder belangwekkend is de
vondst van een rond lopende fundering
van tufsteen, die afkomstig moet zijn
van een 11de eeuwse kerk of kapel.
Om een volledig inzicht te krijgen in het
grondplan van die zeer vroege kerk, zou
ook binnen het huidige bedehuis een
aanvullend bodemonderzoek plaats
moeten vinden. Wèl mag reeds nu
voorzichtig worden geconcludeerd, dat
er naar alle waarschijnlijkheid sprake is
van een klaverbladvormige plattegrond
van een koorpartij van zeer forse afme
tingen!
Ook de uitgebreide opgravingen in het
kerkplein hebben boeiende resultaten
opgeleverd. Niet alleen werd de koor
partij met kapellenkrans van de in 1832
afgebrande kerk gelokaliseerd en hier
en daar ontgraven, maar ook een groot
gedeelte, met name het koor, van de
kerk, die in 1466 door de bliksem werd
getroffen kon worden teruggevonden
vóór het bordes van de huidige
"Nieuwe" kerk.
De opgravingen hebben aangetoond,
dat over het algemeen de funderings-
resten aan de Meelstraatzijde aanmer
kelijk dieper waren weggebroken, dan
die aan de Poststraatzijde. Aan
laatstgenoemde zijde, in de omgeving
van de zgn. Wilhelmina-boom, werden
enkele pijlerfunderingen en muurfunde
ringen gevonden, die slechts enkele de
cimeters onder het maaiveld lagen.
Op de "Open dag", toen de Zierikzeese
burgerij kennis kon nemen van de op
gegraven restanten en van de toen ge
boden gelegenheid ook een zeer druk
gebruik heeft gemaakt, is door talrijke
geinteresseerden de hoop en verwach-
Interieur van de Sint-Lievens Monsterkerk te Zierikzee. Noordelijk gedeelte van de kooromgang, gezien naar
het oosten. Krijttekening door Daniël de Blieck (Middelburg) vóór 1673, afkomstig uit diens schetsboek.
(Collectie Rijksdienst Monumentenzorg)
