«r
l>
7
naar de prins van Oranje. Hij stelde in
maart een nieuw stadsbestuur samen.
Nog dezelfde maand vergaderde de
kerkeraad der Gereformeerden. Gelein
de Hoorne kwam spoedig uit Engeland
over. "Papen en de Monicken" waren
vertrokken "alleenlijck met haer eygen
kleederen". Wonderlijk blijft het dat het
wegvallen van de abdij die in water
staatsaangelegenheden (dijkgraafschap)
en politieke zaken (lidmaatschap staten
van Zeeland) tot aan de hervorming
zo'n grote rol speelde, geen vacuum
deed ontstaan.
De Nieuwe Kerk
Leed de Nieuwe Kerk door de beelden
storm grote schade, de grote brand van
januari 1568 voltooide het vernielings
werk. Midden in deze troebele tijden,
op 9 december 1570, werd de herbouw
aangesteed. In 1574 aan de Hervorm
den toegewezen, werd zij in orde ge
maakt om daarin Gods woord te leren
en de gereformeerde godsdienst uit te
oefenen, zoals het besluit van de magi
straat van Middelburg luidde. In 1585
werd voor de St. Nicolaaskerk voor het
eerst de naam Nieuwe Kerk gebruikt.
In de Nieuwe Kerk bevond zich ook een
regeringsbank om te demonstreren als
het ware hoe nauw in die tijd de be
trekkingen tussen kerk en staat waren.
Toen zich in de tweede helft van de 17e
eeuw heftige woelingen voordeden tus
sen oranje- en staatsgezinde rege
ringsleden van Middelburg vond dit ook
haar weerslag in de kerken. Een van de
hoofden van de Oranjepartij, mr. Hen
drik Thibaut, die grote invloed had op
de prins, werd in 1651 van het kussen
verdreven. Om zijn tegenstanders te
tarten ging hij op een zondag, ondanks
zijn verbanning, in de regeringsbank
van de Nieuwe Kerk zitten en wel naast
zijn grootste tegenstander burgemees
ter Veth. De afloop laten wij aan Nagt-
glas over, die in zijn Levensberichten
schrijft: "Tegen het einde der gods
dienstoefening ging hij echter heen, en
eer de noodige bevelen gegeven waren
om hem te grijpen, schommelde zijn
snel zeilend jacht reeds op de Schelde.
Langs een onvoorzienen omweg werd
het doel van dien stouten stap bereikt;
de burgemeester woedend van ergernis
over deze tarting van het gezag, sloeg
in een vergadering te zijnen huize be
legd, zóó hevig op de tafel, dat de
scherven van een door hem verbrijzel
den wijnroemer een polsader afsneden,
zoodat hij doodbloedde."
Thibaut kwam in 1662 weer in het
stadsbestuur.
Koorkerk
Ook de Koorkerk werd in januari 1568
door het onweer getroffen: dak en ge
welf gingen verloren. Het grafmonu-
Franse plannen voor de abdij anno 1812 (Parijs, Arch. Nat.)
vu
rZ „hJ,/,//
