14
Zuidgevel van de kerk (benedenkerk, dwarsschipgevel, koor)
bij de kust-Vlaam se groep van vroeg goti
sche bedehuizen die in de loop van de
XIlie eeuw het gebruik van Doornikse
hardsteen, eigen aan de Scheldegotiek,
tot de constructief-dragende functies te
rugdringen. Hierdoor blijkt reeds in de ou
de delen van de kerk de scheiding tussen
de zuidelijk en noordelijk gelegen streken
van het oude graafschap inzake architec
tuur-ontwikkeling te zijn doorgezet. De
Doornikse hardsteen, alsmede de ermee
gepaard gaande vormentaal van de
Scheldegotiek wordt bij de Sint-Bavokerk
beperkttot plinten, lijstwerk, portaal-en
vensteromlijstingen, ronde pijlers, bo
gen, triforium en tot op zekere hoogte ge
velsteunberen en oorspronkelijkookde
plint bij de zijbeuksmuren.
Wat geldt voor de meeste kerken van de
Scheldegotiek geldt ook voor de oudste
geschiedenis van de Sint-Bavokerk te
Aardenburger is geen precieze aan
vangsdatum der bouwwerken gekend.
Men weet slechts dat dit bedehuis voor
het eerstin een acte van hetjaar967
wordt vermeld, het later nog in diverse
archivalia voorkomt en dat na 1202, jaar
waarin de romaanse kerk door brand
werd vernield, men met de bouw van het
nieuw, vroeggotisch bedehuis is begon
nen. De nauwkeurige aanvangsdatum is
niet gekend maar algemeen neemt men
toch aan dat dit gebeuren zich in het twee
de decennium van de Xllle eeuw situeer
de, althans voor wat het koor en een deel
van het dwarsschip betreft, en dat na een
onderbreking de werkzaamheden in het
tweede kwartaal van de eeuw eerst bij de
benedenkerk en daarna bij hettoen nog
onafgewerkt dwarsschip werden hervat.
Het vroeggotisch koor moettegen het
einde van de XIVe eeuw zijn neergehaald
en vervangen door het thans nog be
staande hallenkoor.
Het lag ongetwijfeld in de bedoeling ook
het Scheldegotisch dwarsschip en de be
nedenkerk hetzelfde lot te laten onder
gaan; gelukkig - voor de architectuurhis
torici althans- heeft de economische
neergang de uitvoering van dit voorne
men verhinderd: ten gevolge hiervan is
binnen zijn huidige staatsgrenzen Neder
land nu ook nog een Scheldegotisch mo
nument rijk.
De uitgebreide restauratiewerken dieten-
gevolgevan deoorlogsschadevan 1944
in de jaren 1947-1956 hebben plaatsge
vonden,zijn gepaardgegaan meteen bo
demonderzoek bij de voormalige koor
partij. Hieruit is onder meer gebleken dat
het romaans koor was samengesteld uit
een halfrondgesloten absiswaaropaan
weerszijden een haaks geplaatste absi-
diool aansloot: het betrof hier dus een
soort van gereduceerde klaverbladvormi-
ge aanleg. Na de brand van 1202 heeft
men defunderingen van deze oostpartij
samen metdievan hetdwarsschipop-
nieuw benut bij de vroeg gotische nieuw
bouw: de absis vertoonde dan echtereen
negenvlakkige sluiting mettraveegewijze
