Het orgel in de Grote Kerk te Zierikzee
28
misschien niet zou lukken. Maar we
hebben doorgezet." En met wat een
fantastisch resultaat! De grote zaal
van „De Doelen" is volgelopen met
een enthousiast publiek. In de
wandelgangen bleek het overduidelijk
uit de onderlinge gesprekken: de
autochtone Zeeuwen, met vele bussen
via een perfecte organisatie aan
gevoerd, waren ver in de meerderheid
en ze hoefden zich dan ook geen
enkele moeite te getroosten om hun
dialect geweld aan te doen.
We zijn van mening dat we de koren
van Schouwen en Duiveland niet
tekort doen als we stellen, dat de
avond als het ware werd gedragen
door het Westlands mannenkoor, dat
onder leiding van de virtuoze dirigent
P. Struijk tweemaal uitgebreid op de
planken kwam.
In één woord geweldig. Vanaf het
moment dat de voorzitter met een
stralend gezicht tijdens zijn
welkomstwoord de zaal inblikte tot en
met de slotaccoorden van het
Zeeuwsch Volkslied, dat we nooit
eerder zo massaal hoorden zingen.
Hulde aan allen, die bij de voor
bereiding en de organisatie betrokken
zijn geweest! De Stichting Oude
Zeeuwse Kerken heeft als een
waardige vlag gefungeerd om deze
lading te dekken en we spreken de
hoop en verwachting uit dat in deze
richting in de toekomst nieuwe
initiatieven tot ontwikkeling zullen
komen, want inderdaad: „Soms groet
een licht van vreugde, de christen als
hij zingt". En wat is beter voor een
mens dan het beleven van echte
vreugde?
G. J. L.
Het op 5 november 1848 in gebruik genomen orgel, dat bij de keuring
door de organisten G. Overman te Zierikzee en S. de Lange te Rotterdam
„voortreffelijk" was bevonden, is een instrument dat gebouwd is door de
firma Kam en Van der Meulen te Rotterdam.
W. H. Kam en H. van der Meulen ontvingen hun opleiding respectievelijk
bij N. A. Lohman te Groningen en bij de gebroeders Van Dam te
Leeuwarden. Het orgel van Kam en Van der Meulen draagt het stempel
van hun leermeesters Lohman en Van Dam, maar het is van een wat
vlakker, romantischer karakter. Het lijkt niet uitgesloten dat men eigenlijk
een groter orgel had willen bouwen, maar dat door gebrek aan middelen
de bouw van een rugpositief achterwege moest blijven.
Het instrument heeft in de loop van de tijd weinig veranderingen
ondergaan. In 1 872 voerde de firma Batz een reparatie uit, waarbij wat
kleine aanpassingen zijn uitgevoerd. De tijdens de laatste wereldoorlog
opgelopen schade is in 1 948 hersteld door de firma De Koff. Toen zijn
tevens enige veranderingen in de dispositie aangebracht.
Het orgel van Kam en Van der Meulen mag een uitstekend 1 9e-eeuws
instrument worden genoemd. Het is een typisch romantisch instrument,
zoals in het bestek omschreven staat: krachtig zonder schreeuwend te zijn
en zonder domineren van de vulstemmen, helemaal het ideaal van die tijd.
In zijn technische uitvoering staat het op een zeer hoog peil. De gehele
factuur van het orgel getuigt van het gedegen vakmanschap dat de 1 9e-
eeuwse orgelbouwers, voortbouwend volgens de traditie van de 1 8e
eeuw, nog eigen was. De orgelkast is uitgevoerd in een eenvoudige
rondbogenstiji, die destijds zeer in de smaak viel en ook goed past bij de
kolossaalorde van de kerk.
Nu het uitwendige van de kerk gerestaureerd is, is de urgentie wat minder
geworden, maar het belang van een gedegen restauratie van dit
instrument, het enige historische orgel dat nog in Zierikzee aanwezig is, is
bijzonder groot.
(Gegevens ontleend aan: J. H. Kluiver, Historische orgels in Zeeland, in Archief 1976 van het
Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen)
