9
van houten kerkje naar romaanse
steenbouw en van romaans naar
gotisch - in fasen zijn gebeurd,
gespreid over een groot aantal jaren.
Onze meest recente kennis van de
oudste geschiedenis hebben we voor
een groot deel te danken aan de
studie van dr. C. Dekker, neergelegd
in zijn boek over Zuid-Beveland.
Hieruit blijkt dat we de aan Sint-
Maarten gewijde kerk van Wemel-
dinge hoogstwaarschijnlijk moeten
beschouwen als de oudste kerk van
Zuid-Beveland en afgescheiden van
de Middelburgse Westmonster,
mogelijk eventueel van de tweede
Middelburgse portuskerk, de Noord
monster. Dekker dateert de stichting
van de kerk van Wemeldinge in de
1 1 de, misschien zelfs in de late 1 Ode
eeuw.
Ook de Westmonster was gewijd aan
Sint-Maarten, de patroonheilige van
de Utrechtse bisschopskerk. Dat een
dochterkerk hetzelfde patrocinium
heeft als de moederkerk mag
misschien op het eerste gezicht
verwondering wekken, omdat men in
de middeleeuwen de patroonheilige
als het ware identificeerde met de
kerk, maar in de praktijk blijkt dit
geen bezwaar opgeleverd te hebben.
Er zijn vrij veel voorbeelden van.
Wat duister blijft, is de feitelijke
situering van de kerk, als het ware
ingeklemd tussen twee burchtheuvels,
waarvan er één - de noordelijke -
ondertussen helemaal is afgegraven.
De zuidelijke, overdekt door een
weelderige begroeiing en daardoor
nauwelijks waar te nemen, ligt er nog
tamelijk ongeschonden. Deze
Kerk en toren vanuit het zuidwesten.
situering van de kerk zou het
aannemelijk kunnen maken dat de
oorspronkelijke kapel op de plaats
van de kerk - ook op een kunst
matige heuvel - binnen de burcht
heeft gestaan en heeft gefungeerd als
slotkapel.
Het gebouw
Uit het voorgaande blijkt al, dat we
hier met een historisch uiterst
waardevol object te maken hebben,
hoewel we ten overvloede willen
stellen dat van de oorspronkelijke
kerk uit de tijd van de parochie
stichting in de vroege middeleeuwen,
aan het huidige gebouw niets terug te
vinden is. Het is een sprekend
voorbeeld van de stelling dat
„historisch waardevol" zeker niet
samen hoeft te gaan met „mooi".
Want mooi om te zien is het gebouw
van buiten beslist niet.
Wat het meest opvalt en tegen de
borst stuit bij het zien van de kerk,
voor zover de fantastische bomen-
krans op het kerkhof dat toelaat, is
het afgeplatte dak van het schip. „In
de vorige eeuw verknoeid en daarna
in 1898 afschuwelijk gerestaureerd",
is de typering van het Kunstreisboek
en onderschreven door Hondius; „een
De Dorpsstraat te Wemeldinge met de toren in het verschiet, naar een 1 8e-eeuwse gravure.
De situering van de kerk, als het ware ingeklemd
tussen twee burchtheuvels. Kadastrale kaart
gemeente Wemeldinge, sectie A, blad 2 (1 929)
en sectie B, blad 2 (1 908). De verdwenen
noordelijke berg is aangegeven op perceel 918,
de nog bestaande berg ligt op perceel 681.
