5 aardig koepeltorentje staat op het dak. Aan de uiteinden van de gevel staan de beelden van Justitia met de weegschaal en van Prundentia (de Voorzichtigheid) met de spiegel. De gestalte van een vrouw, omringd door vele kinderen, de zgn. Caritas, die aan de Italiaanse kunst herinnert, staat tussen beide figuren in. Sommelsdijk, oorspronkelijk 'een hoekje Zeeland in Holland', werd na ingewikkelde staatsregelingen in 1805 aan Holland afgestaan. We passeerden dan ook de grenspaal Holland-Zeeland. De gracht van de kerkring werd in de 16e eeuw gedempt. In die tijd was daar ook een centrum van de Wederdopers met Leenaert Bouwens (1515-1582) als eerste doopsgezinde predikant. Flakkee heeft in 1953 door het water veel geleden. Stellendam zullen vele zich dan ook nog herinneren van de Ramp, de mensen zaten daar toen jammerlijk in de bomen. De in 1751 aangelegde vijf kilometer lange Statendam, die destijds met schop en spa en kruiwagen opgeworpen was, en die ai vele malen voordien doorgebroken en weer gerepareerd was, had het andermaal begeven. Ambachtsheer van Stellendam is de beroemde Johannes Eusebius Voet(ius) geweest, die van alle markten thuis was. Hij was, behalve ambachtsheer, ook dokter, inspecteur van de 'gemene' middelen en waagde zich bovendien aan een Psalmberijming, die in sommige kerkelijke kringen verkeerd viel, waardoor veel deining op 't kerkelijk erf en ook rellen ontstonden. Als eindstation had ons bestuur het liefelijke Goedereede gekozen, al in 1312 een stadje met een levendige handel op Engeland, 't Heeft een aardige haven met oude huizen rondom, terwijl de monumentale kerktoren, tussen 1466-1512 gebouwd, 't geheel domineert. Die toren was al vroeg een lichtbaken, daartoe in 1833 verbouwd en verhoogd, maar in 1912 weer buiten dienst gesteld. Hij is in Lede- en Gobertange steen, gecombineerd met baksteen in flamboyante gothische stijl uitgevoerd, maar dan wel in een rustige variant. De bijbehorende oude parochiekerk is verdwenen, hij werd in 1708 wegens bouwvalligheid gesloopt en vervangen door het huidige simpele kerkje met gebruikmaking van de verlaagde muren van 't vroegere koor. In deze toren was een expositie ingericht van voorwerpen uit grootmoeders en grootvaders tijd (huishouden en agrarisch bedrijf). Aangezien de zon doorbrak en wij een bankje in een lief kruiden- en bloementuintje met keurige parterres de broderie (taxis en buxus haagjes) ontdekten, zijn enkele van ons, waaronder uw verslaggeefster, niet verder gekomen dan die bank in de zon. De thee gebruikten we in hotel 'de Gouden Leeuw' (Lion d'or), Markt 11een naam, die logementen vaker dragen en een verkeerde interpretatie is van 't oude uithangbord 'on y dort'. In dat huis, waarvan het voorste deel uit 1550 stamt en het achterste uit 1482, heeft, volgens het verhaal, Adriaen Florisz. Boeyens (1459-1523) gewoond, die Pastoor in Goedereede is geweest. Tenslotte werd hij, inmiddels Bisschop van het Spaanse Tortosa geworden, tot zijn schrik en verbazing als eerste niet-ltaliaan tot Paus Adrianus VI gekozen. Waarschijnlijk heeft hij, in het verre Rome, dat in zijn tijd niet alleen geteisterd was door de vorige Medici en Borgia Pausen, maar toen ook door haat en corruptie plus de pest Goedereede, Ned. Hervormde kerk.

Tijdschriftenbank Zeeland

Bulletin Stichting Oude Zeeuwse kerken | 1985 | | pagina 5