14
Orgel en orgelgalerij.
de Maecht (Brussel 1530 - Middelburg 1598)
en diens zonen Hendrick (Brussel 1560 -
Middelburg 1603) en Laureys (Brussel 1560
-Middelburg 1631).
In 1592 1593 vestigde zich deze Vlaamse
familie te Middelburg en kreeg Jan al snel
van het stadsbestuur alle medewerking om
een tapijtweverij te beginnen in het
Cellebroedersklooster, al gauw 'het
tapijthuys' genoemd.
Vóór zijn komst naar Zeelands hoofdstad
hadden de Staten al aan de uit Antwerpen
afkomstige Delftenaar Frangois Spiering de
opdracht gegeven een tapijt te weven, met
daarop een uitbeelding van de Slag bij
Bergen op Zoom op 29 januari 1574. Dat
kleed kwam in 1595 klaar. Toen 't in de Abdij
was opgehangen, kreeg men 't idee een hele
reeks met de overwinningen van de
Zeeuwse Watergeuzen op de Spanjaarden
(tussen 1573-1576) te laten maken om
daarmee 'de sale van 't Hoff van zijne
Excellentie'. Prins Maurits dus. op te
luisteren, nu de Statenzaal en een deel van
de vroegere woning van de Commissaris
van de Koningin. Misschien heeft de vurige
Calvinist en geschiedschrijver notaris Jean
Frangois Petit uit Rijssel daar wel
bemoeienis mee gehad. Jacob Valcke, toen
thesaurier van Zeeland, stemde ook met dit
plan inMen zag die tapijtreeks als een
verzetsmonument, 'een eerbidighe memorie
voor die na-commers', wat het ook
geworden is.
Men richtte zich met deze opdracht tot Jan
de Maecht, die in tien jaar tijd de hele serie
samen met zijn zonen voltooide. Ze
verbeelden de Zeeslagen bij Fort den Haak
(aug. 1573), Rammekens (ook 1573), Lillo
(1574) en Zierikzee (1576). 't Ontwerp werd
gemaakt door de oude zeeschilder Hendrick
Cornelisz Vroom (1566-1640). die in z'n
jonge jaren zelf gevaren had en daardoor
wist. hoe een schip eruit zag. Hij zal zich ook
samen met vice-admiraal Joos de Moor en
de burgemeesters van Middelburg, Veereen
Vlissingen ter plekke georiënteerd en 't toen
bekende historieboek van Emanuel de
Meteren geconsulteerd hebben. De randen
van de tapijten zijn door een Antwerpenaar
ontworpen, die in 't atelier van Spiering
werkte; de puur Renaissance motieven, die
de boorden sieren, gaan hier en daar terug
op in Antwerpen uitgegeven
gravure-boeken.
't Lijkt ons hier te ver voeren desinds1972
door 't Provinciaal Bestuur in bruikleen aan 't
Zeeuws Museum afgestane tapijten
uitgebreid te analyseren. Bovendien wordt u
hierover goed geïnformeerd door het boekje
van de heer P.K. van Daalen 'Zeeuwse
Wandtapijten', dat in 't Museum a 7,50 te
koop is. Op 't ogenblik treft u daar de tapijten,
die de Slagen bij Bergen op Zoom en
Rammekens uitbeelden, niet aan, deze
doeken zijn momenteel in restauratie in de
Werkplaats tot herstel van Antiek Textiel in
Haarlem. In de plaats van deze gobelins
hangen er nu ook tapijten uit de weverij van
Willem Pannemaker, die in dienst van de
Habsburgers veel werk heeft verzet. U kunt
nu dus in 't Museum de Slagen bij Fort den
Haak, 'de kleine en de grote Haak' zien, een
voorstelling, die in twee delen gemaakt is,
vermoedelijk om als hoekvulling dienst te
doen. Verder zijn er de Slagen bij Zierikzee
en Fort Lillo te bekijken. De tapijten uit de
Middelburgse werkplaats zijn met groot
