25
Vlaamse gotiek en werd een basiliek in
Brabantse gotiek. De kerktoren is vele malen
verwoest. In 1957 werd de huidige betonnen
bovenbouw geplaatst naar ontwerp van J. de
Brouwer. Van 1807 tot 1929 was het gebouw
simultaan kerk waarna in 1930 restauratie
onder leiding van Jos Cuypers. Fraai orgel,
in 1610-1612 gebouwd door Louis Isoré.
Enige beschilderde grafkelders uit de
middeleeuwen.
XII.9-19.XIV,4.
Uzendijke
In 1612 werd begonnen met de bouw van de
kerk die de eerste kerk in Zeeland was, die
speciaal voor de protestantse eredienst
werd gebouwd. Regelmatige achtkant als
grondplan. Vanaf 1656 werd de kerk
vergroot tot een langwerpige achtkant. Het
oorspronkelijke tentdak met torentje werd
gespaard, het nieuwe deel kreeg een lager
zadeldak. In het interieur drie wandborden,
waarondereen prachtig Tien Gebodenbord.
VI, 5-8.
Kapelle
Van de kerk is het vijfzijdig gesloten koor het
oudste deel, begin 14e eeuw. Zeer
kenmerkend is de geheel uit baksteen
opgetrokken toren met 4 hoektorentjes, het
schip is van de eerste helft 15e eeuw. In het
interieur 16 kapbeelden (de 12 apostelen en
de 4 kerkvaders), twee rijk gesneden
koorbanken (begin 16e eeuw) en vele
grafstenen. Tijdens
restauratiewerkzaamheden (1963-1967)
werden in het zuiderkoor enkele vroeg 14e
eeuwse beschilderde grafkeldertjes ontdekt.
11,7-11.
Kloetinge
In deze middeleeuwse kerk is een zuil van
Doornikse steen met knopkapitelen
(Scheldegotiek). Verdere
bezienswaardigheden een merkwaardig
venster samengesteld uit vijfcirkels, een
sacramentshuisje in het koor,
apostelbeeldjes op de muurstijlen en
fratskoppen boven de vensters.
11,7-11.
Meliskerke
Kerk en toren van ca 1400. In de 17e eeuw
zijn schip en zuidbeuk onder een tongewelf
gebracht en het koor afgebroken. Fraaie
preekstoel uit de 17e eeuw, 18e eeuws
orgel. Twee uit de 11 e of 13e eeuw
daterende zerken van rode Bremer
zandsteen die in resp. 1776 en 1803
opnieuw gebruikt zijn.
X. 14-16.
Middelburg
Abdij en abdijkerken. In 1123 als proosdij
van het kapittel van augustijner koorheren
gesticht. In 1127 komst van de Norbertijnen.
De beiaard van de Smt-Willibrordusbasiliek te Hulst
Graaf Willem II, rooms-koning, was
begunstiger van de abdij en de stad
Middelburg. Floris V laat dan ook het
gebeente van zijn vader Willem II naar
Middelburg overbrengen. De abdij groeide
uit tot een uitgebreid complex. Eigenaardig
is de vorm (achtkant) en de ligging
(zuidgevel van het koor) van de Lange Jan.
Na de reformatie werd de abdij bestemd tot
zetel van het gewestelijke bestuur van
Zeeland en de twee kerken kwamen aan de
hervormde gemeente. In de 19e eeuw
raakte de abdij door verwaarlozing en
afbraak in verval. In 1885 werd onder leiding
van J.A. Frederiks begonnen met
restauratie. In 1940 werd een groot deel van
de abdij verwoest. Tijdens de restauratie die
in 1965 werd voltooid is het weer in de oude
vorm opgebouwd.
V, 4-17. X. 3-4.
XVI, 3-7.
Oostkerk. In de tweede helft van de 16e
eeuw groeide het aantal inwoners van
Middelburg, waardoor stadsuitbreiding
plaats vond. In de nieuwe wijk werd in 1647
begonnen met de bouw van een speciaal
voor de hervormde eredienst
geconstrueerde kerk. Het is een achtkantig
klassicistisch gebouw met typisch barokke
versiering. C. Kayser ontwierp in 1779 de
Lodewijk XVI orgelwand, die één geheel
vormt met de preekstoel.
V, 18-21.
Nisse
Het interieur van de laatmiddeleeuwse kerk
is zeer bezienswaardig door zijn
houtsnijwerk, kleurige beschildering van
ribben en muurstijlen en muurschilderingen.
Aan de kap van het koor zijn tegen de
muurstijlen 12 apostelbeelden uitgesneden,
en op de gewelfschotels de koppen van
