18 den ingang met een fraaye poort en een voorportaal pronkt'. De zwanen op het dak, waaraan de kerk zijn bijnaam 'de kerk met de zwaentjes' te danken heeft, zijn het Luthersymbool. Zij herinneren aan de voorspelling van de kerkhervormer Johannes Huss (hetTsjechische woord hus betekent gans) toen hij naar de brandstapel werd geleid: 'Ik word gebraden als een gans, maar na mij komt een zwaan (Luther) die de dood zal ontvluchten'. Op de zuidmuur was een arduinen gedenksteen aangebracht waarin de volgende zin is uitgehouwen: 'De eerste steen van dit Heiligdom is gelegd den 24 van Hooimaand 1755 door Jonkheer Pieter Abraham de Jonge, zoon van de Ed. Achtb. Heere Jacob de Jonge oud Burgemeester, Raad en Thesaurier dezer Stad, ten overstaan van den Eerw. Leeraar C. v.d. Heide benevens deszelfs Kerkenraad'. Boven de ingangspoort een arduinen steen met de woorden: 'Vraagt Gij, Aanschouwers, wie dit huis heeft uitgebreid? 't Is 's Hemels liefde en gunst der Achtbare Overheid' (zie blz. 16). Aan de buitenzijde van de consistorie zijn nog twee gedenkstenen te vinden. Op de ene staat te lezen'iK 1784'. Dit herinnert aan de in dat jaar plaatsgevonden verbouwing van de consistorie. De letters IK zijn waarschijnlijk de initialen van de aannemer. De andere is te vinden bij de ingang van de consistorie en geeft aan tot hoever de kerk bij de watersnoodramp van 1953 in het water heeft gestaan. Het interieur Het uitwendige van de kerk is zeer eenvoudig, mede door richtlijnen van de overheid, die het de lutheranen verbood kerken te bouwen met torens en duidelijk zichtbaar aangebrachte uurwerken. Het interieur daarentegen iszeersfeervol. Men betreedt de kerk via een voorportaal. In 1794 brak hier brand uit, door onvoorzichtigheid van de koster, bij het opbergen van de stoven na de dienst. Toegesnelde inwoners van Zierikzee konden de brand vrij snel blussen, zodat het kerkgebouw zelf gespaard bleef. De koster kreeg zijn ontslag. Vanuit het voorportaal wordt de aandacht meteen getrokken door het orgel, dat zich boven de preekstoel recht tegenover de ingang bevindt. De preekstoel dateert waarschijnlijk van 1729 toen de gemeente zich enig meubilair aanschafte. Bij de verbouwing in 1755 is deze van de oostzijde naar de noordzijde verplaatst en heeft men in het verhoogde trapje in de onderste tree het jaartal 1756 aangebracht. Op de 18e eeuwse koperen lezenaar op de kansel ligt een Nederduits Lutherse bijbel anno 1702, welke in 1870 door Anna C.W.E. De mahoniehouten kas en balustrade van het in 1778 in gebruikgenomen Mittenreiter orgel. Het instrument zelf is nade watersnoodramp van 1953 vervangen door een orgel van OlafHammarberg. Het voetstuk van het front van het orgel (soffiet) met uitgesneden zwaan, het Luthersymbool.

Tijdschriftenbank Zeeland

Bulletin Stichting Oude Zeeuwse kerken | 1987 | | pagina 18