De Nieuwe Kerk te Zierikzee*
Oproep tot samenbundeling van krachten op het gebied van
monumentenzorg
16
DRS.H W HIETKAMP
Indien wij de instelling en ideeën hadden
gehad van onze voorouders uit 1832, dan
zat u vermoedelijk nu in een opengewerkt
gedurfd modern gebouw. Transparant van
vormgeving, met veel glas, buiskonstrukties
en lijnenspel van beton. Financieel zou dat
waarschijnlijk ook voordeliger zijn geweest.
De opbouw werkt niet alleen veel efficiënter,
maar als je de muren van het oude gebouw
met wat buskruit laat springen, levert dat ook
nog wat op. Hadden onze voorouders per
slot ook niet een batig saldo van de afbraak
ten bedrage van 31.000,-?
En toch zitten wij vandaag 'in deze zeer
geschikte en nette kerk in tempelformaat',
om het met de woorden van de rijksoverheid
uit die dagen te zeggen.
Bent u het eens met de mening van de
Zierikzeesche Nieuwsbode, als zij ter
gelegenheid van de opening op 21 mei 1848,
De Nieuwe Kerk te Zierikzee.
nu bijna 140 jaar geleden, schrijft: 'dat de
inrichting van de kerk zich kenmerkt door
doelmatigheid en sierlijke eenvoudigheid'?
Want het ging in die dagen om eenvoud en
goede smaak. De samenhang derdingen,
gebonden in rechte lijnen en eenvoudige
ornamentiek, was erg belangrijk. Maar niet
iedereen was het met de beoordeling van het
bouwkundig resultaat eens. U wellicht ook
niet. Ik zwijg over dit gevoelige onderwerp
van cultuurhistorische schoonheid. Daar kan
Peter Don u veel meer over vertellenU moet
echter de geschiedenis van de kerk of moet
ik zeggen het geworstel met het gebouw uit
die dagen maar eens nalezen in het boekje,
dat voor deze dag is geschreven. Zeer
leerzaam en niet alleen vanuit bouwkundig
opzicht.
Wat bezielt ons om een bouwval voor 1 ,-
te kopen en je daarvoor in te spannen? Wat
bezielt mensen om zich bezig te houden met
De oud-voorzitter van de Stichting drs. H. W. Hiet-
kamp tijdens zijn toespraak.
taai ongerief van rekenwerk en met tal van
verdrietelijkheden tengevolge van steeds
ingewikkelder procedures uit de
regelgeving? Het was bepaald niet om de
problemen te ontgaan zoals deze zich bij
nieuwbouw indertijd voordeden. Onze
voorouders uit Zierikzee zouden daar van
alles over kunnen vertellen.
Het was een gang van verheven koepelkerk
met meer dan 2.000 plaatsen via een
kruiskerk, letterlijk en figuurlijk, tot de huidige
zaalkerk met 800 zitplaatsen. Een architect,
die niet kon rekenen en wegens geschil over
de aanneemsom maar aannemer werd en
promptfaillietging.
Erwaren andere calamiteiten zouden wij nu
zeggen, zoals te lichte dakkonstruktie, een
gotenkwestie, akoestiek.
De Stichting Oude Zeeuwse Kerken weet
daarvan mee te praten. Een gang via drie
modellen van consoliderende restauratie,
variërend van 35.000,-tot 194.000-, tot
tenslotte een eenvoudige funktionele
restauratie van bijna 5.000.000,-. Ook hier
was er een streven naar doelmatigheid en
eerlijke eenvoudigheid.
Er zijn andere parallellen: De stichting had
ook te maken met een gotenkwestie en een
dakkonstruktie, die bij de zware storm in
december 1983 de lucht in ging. Er was een
verlichtingsvraagstuk, maar ja wat wil je als
je bezig bent met een gebouw dat verlicht is
door de klassieken. Gelukkig was er een
architect, die wel goed kon berekenen, die
creatief wasenmetwieje goed afspraken
kon maken.
Openingstoespraak bij de ingebruikneming van de
gerestaureerde Nieuwe Kerk te Zierikzee op16april 1988.
