25
I
Deze aan het lijden van Christus gewijde
nog steeds private kerk vormt één complex
met twaalf godshuisjes en een burgerlijk
woongeheel, in de 15e eeuw tot stand
gebracht door de uit Genua afkomstige
familie Adornes.
Wij laten ons inlichten door het
standaardwerk van Valentin Vermeersch
Brugge, duizend jaar kunst' waarin hij
beschrijft dat de merkwaardige
samenstelling van de eenbeukige kerk met
de veel te grote doch schilderachtige toren
vermoedelijk verklaard kan worden uit de
tweevoudige bouwaanzet. Het
koorgedeelte: een verhoogd koor boven
een lage, als crypte en gedeeltelijk als graf
uitgewerkte ruimte, overkoepeld door de
met het koor verbonden toren, kwam tot
stand tussen 1427 en 1429. De korte beuk
met het centraal opgestelde graf van
Anselmus Adornes en Magareta van der
Banck werd tussen 1470 en 1482 voltooid.
Volgens de overlevering heeft de Heilige
Grafkerk te Jeruzalem voor een en ander
model gestaan. Hierdoor zou het
ongewone karakter van de toren met zijn
hoektorentjes, galerij en dubbele bekroning
met grote bol te verklaren zijn.
Wij noemden Anselmus (of Anselm)
Adornes (1424 - 1483). Hij was het die in
het Brugge van de 15e eeuw de top van de
maatschappelijke ladder bereikte. Hij ook
was een van de Italianen die, naast een
Arnolfini, naast de bankier uit Florence
Angelo Tani en de financier Portinari, chef
van het Brugse filiaal van de Medici, in de
tijd van de Bourgondische heersers kleur
en aanzien aan de stad gaven. De
Italiaanse afkomst van o.a. de Adornes en
blijvende contacten met het moederland
hebben er voor gezorgd dat het zuidelijk
humanisme wortel schoot in het wat killere
noorden. Noël Geirnaert wijst nog op een
facet van de familie: hun innige religiositeit.
'Verschillende leden van de familie hadden
een voorkeur voor ingetogen vroomheid en
een neiging zich van de wereld af te keren.
Ze steunden verschillende kloosters, vooral
die van de Kartuizerorde. Typisch voor dit
geslacht was de traditionele aandacht voor
de heilige plaatsen en vooral Jeruzalem.'
Na genoten te hebben van de
Jeruzalemkerk lopen we langs de St.
Annakerk terug naar het centrum. De St.
Anna heeft duidelijk een 17e eeuws
karakter, maar in oorsprong heeft er een
15e eeuwse kerk gestaan, die in 1497
werd gewijd. Eerst eenbeukig werd zij al
spoedig tot driebeuken uitgebreid. Het
bedehuis ging ten onder in de
verwoestingen van de beeldenstorm. In de
veel soberder vormgeving van de 17e
eeuw zijn nog sporen van de vroegere kerk
terug te vinden. Onderweg, langs de
De Jeruzalemkerk. (Uit: Vermeersch Brugge)
