28
Madonna met rechts kanunnik Joris van der Paele, door Jan van Eyck, 1436 Groeningemuseum.
Lange tijd dacht men de gebrandschilderde
ramen in de Jeruzalemkerk aan de laat
gotische periode toe te schrijven mede
omdat vier ramen aan leden van de familie
Adornes gewijd zijn die in de
Bourgondische tijd geleefd hebben. Na
grondige studie blijken zij in het derde
kwart van de 16e eeuw vervaardigd te zijn.
Alleen al die ramen zijn een bezoek aan de
Jeruzalemkerk meer dan waard. Een
eerste restauratie van deze vensters, door
N. Verhaegen, vond plaats in 1890. In
1965 - 1966 werden zij door G. de Loddere
opnieuw onder handen genomen.
Stel voor dat u een dagje Brugge zou
willen doen en zich wat gaat beperken: de
Jeruzalemkerk en Onze Lieve Vrouwekerk
en van laatstgenoemde kerk alleen enkele
objecten uit de 15e en 16e eeuw, dan moet
u ook de schreden richten naar het
Groeningemuseum dichtbij de kerk. Niet
om het hele museum grondig te willen
opnemen - daar hebt u dagen voor nodig,
nee alleen om de schilderijen van de 15e
eeuw te gaan bekijken. Eén schilder torent
er boven uit: Jan van Eyck, de
beschermeling van Philips de Goede. De
hertog had grote waardering voor hem en
vertrouwde aan de schilder geheime
diplomatieke opdrachten in het buitenland
toe. Van Eyck vestigde zich in 1432 te
Brugge, de nieuwe residentie van de
hertog. Hij overleed daar in 1441
Huizinga, die zijn 'Herfsttij' eerst 'De eeuw
van Bourgondië' had willen noemen, wordt
lyrisch als hij het portret van het echtpaar
Arnolfini beschrijft: 'Hier heeft men de
kunst der vijftiende eeuw in haar zuiversten
vorm: hier nadert men het dichtst tot den
raadselachtigen persoon van den maker
Jan van Eyck.
Ditmaal behoefde hij noch de schitterende
majesteit van het goddelijke uit te drukken,
noch de hoovaardij van hooge heeren te
dienen: het waren zijn vrienden die hij
schilderde, ter gelegenheid van hun
huwelijk'. Jammer dat het schilderij niet in
Margareta van Eyck, geschilderd door haar man Jan van
Eyck, 1439, Groeningemuseum.
