SENTENTIEN
INDAGINGEN
HERTOG van ALBA,
in zenen BLOEDTRAEDT:
HOLLAND T, ZEELAND T,
en andere PROVINCIËN,
AUTHENTIKE STUKKEN,
Spruitende uit defelve Sententien.
JACOB MARCU S.
8
Lieve Vrouw van den Toren' werd dit beeld
al spoedig wijd in de omtrek bekend en
beroemd en velen kwamen haar beeltenis
vereren. De vele wonderen die hier op
voorspraak van de Moeder Gods
gebeurden, toonden aan hoe Maria de
verering welgevallig was. Verder zijn
hierover evenwel geen gegevens bewaard
gebleven.
Maar in de 15e eeuw was Maria er nog in
hoge ere. Dit blijkt uit het testament van
Titelpagina van 'Sententien en indagingen van den Hertog van
echtgenote uitgesproken vonnis.
heer Adriaan van Borsselen. Deze
bepaalde op de avond van de 14e juni
1466 onder andere: 'Item geve ick onser
Vrouwen in Oesterzouburch twintich
nobelen (ongeveer 250 gulden) eens voor
al omme te houden bernende een lampe
ten euwigen dagen voor onser Vrouwen
beelt opten thoren.' Tot aan de reformatie
bleef dit beeld bij de inwoners, en velen
daarbuiten, in ere.
Citeren we nog uit 'De Godsdienstleer der
Alba', waarin opgenomen het over Adriaen de Deckere en zijn
E N
VA N DEN
Uitgefproken en Gellagen
Mitsgaders die van by zonder e Steden,
Tegen verfcheide zo EDELLIEDEN als voornaeme
BURGERS en INWOONDERS van
Fan den Jaere 1567 tot 1^72.
Mitsgaders een Aenhangfel van
Nu eerfl in 'c Iichc vetreeven na het
ooiTpronkcIyk Handtfchrifc
DOOR
Tc AMSTERDAM,
By HENDRIK V1EROOT, Boekverkoper,
1 7 j 5-
aloude Zeelanders' van J.ab Utrecht
Dresselhuis (1845): 'dat niet alleen de
voorgewende overblijfselen van St. Levinus
en van St. Willebrordus en de splinters van
het H. Kruis aldus werden rondgedragen;
maar ook het wonderdoende beeld der
Lieve Vrouw van den Polder, weleer op
den 15 Augustus den geheelen
Vrouwenpolder werd rondgevoerd. Eene
plegtigheid, welke heeft stand gehouden
totdat die dame, geërgerd over der geuzen
moedwil, tegelijk met hare zuster uit den
toren te Souburg, aan Walcheren haar
vaarwel heeft laten toeroepen.'
De beeldenstorm
Souburg geeft ons aanleiding om wat
dieper in te gaan op de turbulente
gebeurtenissen in augustus 1566, die
gedurende een periode van drie weken als
een vloedgolf over de Nederlanden
raasden en die de geschiedenis zijn
ingegaan als de beeldenstorm. Het begon
op 10 augustus als een uitbarsting van een
door verschillende oorzaken opgekropte
volkswoede bij Sint Laurenskapel onder
Steenvoorde, Frans Vlaanderen. De
gebeurtenissen volgden elkaar snel op,
waarbij aangetekend moet worden dat de
gezeten burgers liever zagen dat de
volksmassa een aanval deed op kerken en
kloosters, dan op haar eigen particuliere
bezittingen. Die deden dan ook weinig of
niets om te voorkomen dat ze zelf het
slachtoffer zouden worden. De 20e
augustus woedt de beeldenstorm in
Antwerpen en vandaar is hij overgeslagen
naar de noordelijke Nederlanden. Aan
Middelburg valt de twijfelachtige eer te
beurt dat het de eerste stad in het huidige
Nederland is geweest waar de
beeldenstorm heeft gewoed. Als op 22
augustus in de verschillende Middelburgse
kerken aanzienlijke vernielingen zijn
aangericht, trekt men daarna Walcheren in.
Behalve Gapinge is geen enkele plaats
gespaard gebleven.
Sommige beeldbrekers moesten hun
daden naderhand met de dood bekopen.
De dorpsbewoners zagen veelal lijdelijk en
met verbazing toe, maar hielden zich
verder afzijdig van de vernielingen. Dat
was slechts een bepaalde agressieve
groep, die van plaats naar plaats trok. Een
uitzondering moet gemaakt worden voor
Oost-Souburg, waar ingezetenen wel
meehielpen en zelfs aanvoerders hadden
als de schout Adriaen de Deckere en zijn
vrouw Petronella Pieters dochter van
Turnhout. Adriaen de Deckere droeg dan
ook de grootste verantwoordelijkheid voor
de inbreuk op de goede orde in Oost-
Souburg. Het was alsof de schout op de
bende wachtte, want terstond ging hij mee
