L:J
1
H
J
L 2
1
ar
Kerk en toren tijdens de restauratie in 1390 {foto M. de Goflau)
schuine kant, maar door een drietal
gemetselde pinakels op elke hoek Het
effect is verrassend. Aan de toren is vrij
veel witte Brabantse kalksteen verwerkt
hetgeen er op wijst dat deze toren tot
stand kwam toen in de latere 14de eeuw
de invloed van de Brabantse gotiek merk
baar begon te worden, 16)
Wagen wij ons aan een beschouwing van
een dergelijke toren vanuit de invalshoek
van de symboliek, zoals die ten tijde van
de bouw nog volop levend was, dan zien
we het volgende. De Vader baart de
Zoon - de beide onderste leden hebben
een vierkant grondplan - uit de Vader en
Zoon komt de H. Geest voort - het derde
lid vertoont zich als een achthoek als de
vervolmaking van de Drieëenheid. Acht is
volgens Augustinus het getal der vol
maaktheid, immers wanneer zeven het
getal der schepping is, dan is acht dat
der herschepping door Christus. Dit is
dan ook de zin van de achthoekige vorm,
die we ook vaak in het doopvont terugvin
den. Verder verwijst het getal acht naar
de acht zaligheden, genoemd in de
Bergrede (Matthéüs 5). Tenslotte is de
spits van de toren het kenmerk van de
hoge waardigheid van het godshuis en
van Hem aan wie het werd toegewijd, als
mede een teken van de opstrevende lief
de en de hoge verering die de geloofsge
meenschap, die er samenkomt, toedraagt
aan "God in den hoge".
De heilige linie
Nalezende wat er eerder reeds over de
kerk gepubliceerd is, hebben wij met stij
gende verbazing geconstateerd dat er
sprake is van een wel zeer hardnekkig
misverstand. Wij bedoelen hiermee de
vermeende asverdraaiing uit de heilige
linie. Volgens een aantal schrijvers -
waaronder zeker niet de eerste de besten
- zou de kerk, na een brand in de tweede
helft van de 15de eeuw opnieuw opge-
Doorsnedetekening A-B (Architectenbureau Rothuizen
't Hooit b v., Goes).
bouwd. niet meer de gebruikelijke oost
west richting hebben gekregen, maar de
noord-zuid richting. Vandaar de aandui
ding "asverdraaiing". 17)
Iemand moet op dit dwaalspoor gekomen
zijn, waarschijnlijk in de war geraakt door
de afwijkende situering van de toren,
waarna dit verder maar gewoon overge
schreven is. In werkelijkheid loopt de as
van het kerkgebouw normaal oost-west
De afwijking van de zuivere heilige linie
bedraagt 2,5° Dit is ver binnen de hier
voor gangbare marges. Een en ander
brengt ons in de verleiding - vooruitlo
pend op een artikel waarin wij dieper op
oorsprong en betekenis van het begrip
"heilige linie" zullen ingaan - om alvast
een ti|oje van deze sluier op te lichten
We leggen onszelf hierbij de beperking
op om nog niet de relatie te leggen met
de vrijwel identieke symboliek van de
hemelnchtingen bij de oude vóór-christe
lijke volken.
Plattegroricitekening van het gebouw
(Architectenbureau Rothuizen 't Hooft b.v
Ir
i j
ii> m
i 3
fcy
