Driewegen, willen wij in dit artikeltje niet
onvermeld laten We bedoelen de moord
op de jonge dominee Nicolaas van de
Velde, die plaats vond in het voorjaar van
1687, nog geen tien jaar nadat de kerk in
gebruik was genomen. We citeren
J. Bijlo: 'Het was Zondagavond 11 mei
1687. De bewoners van het stille dorpje
Driewegen waren reeds lang ter ruste.
Ook in de pastorie, eemgszins afgelegen
van de andere huizen van het dorp, was
reeds lang alles stil. De neergelaten gor
dijnen en het uitgedoofde licht in het
comptoir van dominé Van de Velde
bewees dat deze zich naar zijn slaapver
trek had begeven. De huishoudster
Tannetje Veth had zich reeds een uur
tevoren naar haar kamertje begeven,
wetende dat haar meester in den regel
's Zondagsavonds tot tien uur in zijn stu
deerkamer zat te lezen en dan door nie
mand gestoord wilde worden. Omstreeks
11 uren werd zij door geklop op het ven
ster van haar kamertje gewekt. Verschrikt
ijlde zij naar de kamer van haar meester
en deelde hem mede 'dat eemge quaad-
willige ende boosaardige menschen de
glazen insloegen.'
'Steekt een keers aan, Tan, dan zullen we
zien wat ze in 't zin hebben', beval de
predikant. Terwijl zij de kaars aanstak
stond Van de Velde op en wikkelde zich
in zijn kamerjapon. Op het hooren rinke
len van zijn glazen zeide hij 'Wat schade
is dat!' Terwijl zij nog een oogenblik op
de kamer vertoefden, klonk tegen de rui
ten der slaapkamer een vreeselijke slag,
die de meid van schrik deed terugdein
zen. Oogenblikkelijk daarna volgde een
geweerschot en de predikant viel onder
den uitroep 'O God!' levenloos ter aarde.
Doodelijk verschrikt zonk de arme meid
handenwringend naast het lijk van haar
meester neer, uitroepende 'O God
Dominé, wat hebben ze u gedaan!' Nadat
ze een weinig van den schrik bekomen
was, nam ze het ontzielde lichaam op en
legde het op eenige kussens in de keu
ken neer, waarna zij. nog eenig gerucht
meenende te hooren en bevreesd ook
voor haar eigen leven, zich naar haar
kamertje begaf en zich daar opsloot.'
Hoewel al vrij snel een zware verdenking
kwam te rusten op ds. Jacobus de
Cliever, predikant in het naburige
's Heerenhoek, bleef het misdrijf voorlo
pig onopgelost. De belangrijkste getuige,
de chirurgijn Soetebier, die ds. De Cliever
na het uitvoeren van zijn daad met een
vuurroer in de hand had ontmoet en met
hem een gesprek had gevoerd, bleef
zwijgen en vertrok later naar Oost-lndië.
Pas nadat hij van daar uit schriftelijk zijn
bevindingen aan het hof van justitie in
Den Haag had gerapporteerd, werd het
sluitende bewijs tegen de dader gele
verd.
Ds. De Cliever wachtte zijn vonnis en
terechtstelling niet af. Door het innemen
van vergif maakte hij een einde aan zijn
leven. De wortel van het kwaad lag in
naijver en afgunst, omdat 's zondags veel
mensen uit 's Heerenhoek naar
Driewegen trokken om er ds. Van de
Velde te beluisteren.
Tenslotte nog een citaat uit de beschrij
ving van Bijlo: 'De droefheid en versla
genheid over den gepleegden moord
was algemeen. De nog jeugdige leeraar
(29 jaar) was slechts één jaar op
Driewegen, doch had in dien korten tijd
zoowel door zijn beminnelijkheid als door
zijn boeiende predikaties reeds aller har
ten gewonnen, niet alleen uit Driewegen,
doch ook van de omliggende gemeenten
vond men er 's zondags onder zijn
gehoor.'
Slot
In 1985 heeft het gebouw onder leiding
van het architectenbureau Rothuizen en
't Hooft b.v. de meest ingrijpende restau-
