A i f fris den brand in eene van de tot de openba re dienst gebezigd wordende inrigting ontstaan waartoe de Gemeente den toren der afgebrande kerk zonder enige ver goeding had afgestaan door de Hooge Regeering geheel worde hersteld 16). Graag kreeg men bovendien binnen enkele dagen bericht dienaangaande, want langer acht de aannemer zich niet gebonden aan de bedongen verlaging van de aanneemsom; hij was daartoe alleen bereid opdat hij nog gedurende de winter de benodigde houtwaren kon doen aanmaken En een nieuwe besteding zal geen verbetering opleveren. Pallandt maakt evenwel niet al te veel haast. Hij deelt het Provinciaal College mede de zaak in beginsel te steunen, maar definitief uitsluitsel eerst later te kun nen geveri. Hij moet hierover de koning beslist mondeling benaderen 'daar het zeldzaam gelukt Z.M. te bewegen tot eene zwaarder gift ik gaarne wil pogen voor Westkapelle zulks te verkrijgen' 17). Hij kan dus niets garanderen, maar belooft zijn best te doen. Hij blijkt het dan echter in zijn voorstel aan Willem I op slechts de helft van het gevraagde bedrag te houden, 'mij vlijende dat dan de wederhelft van 1.000,- wel nog voor de belanghebbenden op de eene of andere wijze zal te vinden zijn'18). Bij Koninklijk Besluit van 24-12-1833 no. 73 wordt dan inderdaad een nadere subsi die van 1.000,- als gift ter beschikking gesteld 19). Het Hervormde Kerkgebouw Daarmee was voor Den Haag de zaak vrijwel afgewikkeld. Op 23 oktober 1835 legt alleen het Provinciaal College nog slechts summier verantwoording af; uit de bijgevoegde rekening blijkt, dat het werk al enige maanden terug voltooid is 20), Het kerkje zelf tenslotte is vijtig jaar gele den (1944) verdwenen. Enkele dorpsge zichten 21en een in de Zelandia lllustra- ta bewaarde, door P.C. Bosdijk gesig neerde, bouwtekening uit 1834, kunnen ons nadere informatie verschaffen. De laatstgenoemde toont vermoedelijk het door het departement goedgekeurde ont werp, maar wijkt dan wel licht af van de uiteindelijk uitgevoerde kerk. Zo heeft de strenge afsluiting van de neoclassicisti sche facade door een zware kroonlijst voor een traditionele inzwenkende gevel top plaats gemaakt. Ook het kleine hou ten geveltorentje lijkt vereenvoudigd, zo ontbreken de hoekpilasters van de teke ning van Bosdijk op het dorpsgezicht van A.C. Bakhuyzen uit 1867, waarop overi gens op de achtergrond de zware toren van de afgebrande kerk oprijst. Deze aquarel maakt daarmee tevens dui delijk, dat de hervormde gemeente er niet op vooruit was gegaan. Het was inder daad, zoals Pallandt al in 1833 had gewaarschuwd, niet mogelijk gebleken 'haar juist een gebouw, zoo deftig als het vorige, te verschaffen' 22). De grote goti sche hallekerk had voor een bescheiden eenbeukig zaalkerkje onder mansarde dak plaats gemaakt, dat met de simpele spitsboogvensters tussen vlakke lisenen, het houten vlakke plafond, het kleine gevel ruitertje en het gestandaardiseerde pilasterportaal, met tientallen tijdgenoten uitwisselbaar was geworden en alle uiter lijke kenmerken van de zogenaamde Waterstaatskerken uit deze periode droeg. Noten 1) Vgl. voor kerkbouwactiviteiten in deze periode o H Janse, De lotgevallen der Nederlandse kerkge bouwen, Zaltbommel 1969, p. 122-133. Voor Zee land' C.A. van Swigchem, '200 |aar monumenten van bouwkunst in Zeeland; wal verdween en wat behouden bleef voor het heden en voor de toe komst' Archief Zeeuws Genootschap, 1969, p.36- 52. Vgl. dienaangaande ook T H von der Dunk. 'Stijlzuiver of eigentijds7 Het lot van gotische ker ken in de eerste helft van de vorige eeuw', Bouw kunst: Studies in vriendschap voor Kees Peelers, Amsterdam 1993, p. 171-182. K6."B„Jvk Bouwtekeningen van de nieuwe kerk. Opstand voorgevel en zijgevel, lengte- en dwarsdoorsneden, plattegrond. Teke ning in inkt van P C Bosdijk, z.j. (RAZ ZG Zl II 1333) KE R K ÖE B O U 'W T E MK T KA P PIIL111 18 34. ff 4i Ml 4 Tïï =f9 H - j

Tijdschriftenbank Zeeland

Bulletin Stichting Oude Zeeuwse kerken | 1995 | | pagina 8