15
katholieke Brabant naar de kerk. Aan de
Markt in Tholen werd na de sloop van de
oude kerk in 1900 een nieuwe katholieke
kerk gebouwd naar een ontwerp van de
architect P. Snel uit Hoorn. Het is het
enige kerkgebouw in Noord-Zeeland dat
in neo-gotische stijl is uitgevoerd. Zowel
aan het exterieur als in het interieur zijn
nog veel originele elementen aanwezig,
zoals het houten tongewelf dat in 1911
werd voorzien van fraaie schilderingen
met bijbelse voorstellingen. Ook het altaar
en de preekstoel, beide in neo-gotische
stijl, nemen een prominente plaats in.
De rooms-katholieke kerk in Oud-Vosse-
meer uit 1841 is een eenvoudige zaalkerk
met rondboogvensters en een dakruiter
De gereformeerde kerk (sinds 1946 Gereformeerde
Kerk Vrijgemaakt) aan de Haven Noordzijde in Brou
wershaven
boven de ingang in de zuidelijke topgevel.
Aan de noordzijde is rond 1872 in een
neo-classicistische architectuur de pasto
rie aangebouwd; de oude pastorie werd
bij de kerk getrokken. De vormgeving van
het exterieur van dit kerkgebouw verschilt
niet veel van die van de sobere protes
tantse kerken uit de periode van na 1850.
In de periode 1850-1945 werden op
Schouwen-Duiveland geen katholieke
kerken gesticht.
MIDDEN-ZEELAND
Protestantse kerkgebouwen
Net als in Noord-Zeeland groeide ook in
Midden-Zeeland aan het eind van de
negentiende eeuw en het begin van de
twintigste eeuw het aantal protestantse
kerkgebouwen als gevolg van scheurin
gen binnen de Hervormde Kerk. De klei
nere dorpskerken die werden opgericht
zijn wat hun uiterlijk betreft te vergelijken
met die in Noord-Zeeland. In Midden-Zee
land kwamen naast deze kleine kerkge
bouwen ook grotere tot stand in een
gevarieerd stijlaanbod.
In de negentiende eeuw werden enkele
kerken in neo-classicistische en Water
staatsstijl gebouwd. De hervormde kerk in
Wolphaartsdijk werd uitgevoerd in deze
zogenaamde Waterstaatsstijl, een classi-
cistisch-eclectische bouwtrant genoemd
naar het werk van Waterstaatsingenieurs.
De kerk uit 1861 werd ontworpen door de
architecten H. Hana en J. Smits uit
De katholieke kerk aan de Markt in Tholen
Amsterdam en neemt door formaat en
door ligging in een parkachtige omgeving
een beeldbepalende plaats in het dorps
beeld in. Zowel exterieur als interieur zijn
vrijwel geheel uit de bouwtijd met classi
cistische elementen als zuilen, frontons
en kroonlijsten. Het forse, vrijwel geheel
wit gepleisterde, eenbeukige pand heeft
een fronttoren en aan de achterzijde een
aangebouwde achthoekige consistorie.
De ingangspartij is opgenomen in een
diepe nis in de voorbouw, waarboven de
toren uitrijst. In het interieur bevinden zich
onder andere elf diepe vensternissen,
een gestuct houten tongewelf en boven
de preekstoel de zangtribune met monu
mentaal orgel.
De kerk van de Doopsgezinde Gemeente
op de hoek van de Lange Noordstraat en
de Blindenhoek in het centrum van Mid
delburg is geheel opgenomen in de
gevelrij en daardoor vrij onopvallend. Uit
de notulen van de vergadering van dé
kerkenraad van de Doopsgezinde
Gemeente van 30 oktober 1888 blijkt dat
met algemene stemmen werd besloten de
architect K. Stoffels uit 's-Gravenhage de
opdracht te geven de nieuwe kerk voor
11.340,- te bouwen. Het pand werd in
het daaropvolgende jaar gebouwd in
eclectisch-renaissancistische architectuur.
Deze voor de periode karakteristieke
bouwstijl, waarbij diverse historische stijl
motieven worden toegepast, komt hier
onder meer tot uitdrukking in het gebruik
De hervormde kerk aan de Oostkerkeslraat in Wol
phaartsdijk
van natuurstenen speklagen en blokken
en de toepassing van boogfriezen. Ook
bij verschillende andere bouwwerken in
Middelburg is deze stijl toegepast, zoals
bij het nabijgelegen pand Lange Noord
straat 68-70 en bij verschillende woonhui
zen aan de Loskade. De kerk heeft een
grotendeels origineel interieur met
gepleisterde wanden, lisenen en lijsten en
een zangtribune, steunend op gietijzeren
zuiltjes, met het orgel.
Een heel ander uiterlijk heeft de ruim 25
jaar later gebouwde gereformeerde kerk
aan de Biezelingsestraat in Kapelle. De
vrijstaande kerk met de zijdelings van de
voorgevel geplaatste hoge, vierkante
toren heeft opvallende detailleringen in
bijvoorbeeld de opgebogen kroonlijst
